JEANNE D´ARC (của tôi)

Nguyễn Bích Vân 

Nếu bây giờ có ai đó hỏi tôi "Trong suốt hơn nửa thế kỷ vừa qua, thế... cái khoảng thời gian nào trong đời là đáng nhớ nhất, là hay nghĩ về nhiều nhất?", thì chắc chắn tôi sẽ không mảy may do dự mà thú nhận rằng cái thời kỳ ở trọ trong lưu xá Jeanne d’Arc, làm con nuôi các bà Soeurs ở Huế, là để lại nhiều dấu tích nhất, là làm tôi rạo rực nhiều nhất mỗi khi nhớ lại. 

Có nhiều cái nhất lắm trong suốt bốn năm tôi sống ở Huế, Bạn à. Này nhé, cái mà tôi thích nhất nhất khi bắt đầu bước vào cuộc sống nội trú là cái cảm giác mình đang trở thành người lớn (sinh viên rồi chứ bộ giỡn chơi sao)! 
Cái cảm tưởng sắp thoát cũi sổ lồng cũng làm tôi ngây ngất không kém. 
Cuộc sống mới trong nội trú Jeanne d’Arc chắc chắn là phải êm ái và thoải mái hơn nhiều, tôi nghĩ vậy, nếu so với cái không khí ngột ngạt nhiều khi muốn phát khùng lên được trong cuộc sống gia đình chung đụng với một nhân vật super đỏng đảnh, và một ông bố khó ơi là khó. Có sinh viên Huế nào thời kỳ đó, nói chung, mà chưa từng nếm mùi “toát mồ hôi lạnh” trong những giờ phải học môn Môi Trường Sống của bố tôi? Và thử hỏi những sinh viên Med., nói riêng, đã có biết bao nhiêu ông bác sĩ tương lai lăm le cứ tưởng (bở) sắp sửa ra trường đến nơi, nhưng rồi lại phải ôm hận again thêm một năm nữa cũng chỉ vì trượt môn Pharmacologie của bố tôi? 
Rứa cho nên, Bạn ơi, tôi như mở cờ trong bụng, tôi có cảm tưởng như tôi sắp bay lên được, tôi thành tiên mất, khi bắt đầu nhập tịch Jeanne d’Arc. 
Và quả đúng như tôi mơ ước. Sao mà tôi tự do thế (dĩ nhiên trong khuôn khổ), sao mà tôi mê mẩn thế, cái cuộc sống "blanchie et nourrie" mà các Soeurs dành cho lũ sinh viên ở trọ chúng tôi.
Quần áo thay ra đã có người giặt thơm phức rồi xếp gọn gàng thẳng thớm, còn cái sướng nào hơn cái sướng này nữa không, tôi hỏi Bạn? Cái ăn thì ngày ba bữa rưỡi, sẵn sàng và đúng giờ (rưỡi ở đây có nghĩa là goûter lúc 4 giờ chiều đấy). Bàn ăn thì bữa nào bữa nấy được bày biện cứ như là có mời khách Tây ngồi cùng. Dao, rồi muỗng, rồi nĩa hẳn hoi nhé, lót-dĩa nữa chứ! Chao ôi là lịch sự và quý phái, mặc dù món chính của nhiều bữa, rất nhiều bữa, chỉ là giá xào hay rau muống xào, hay bí ử xào, dặm thêm “canh nhớt” cho dễ nuốt. 
Bọn con gái chúng tôi dĩ nhiên chỉ thực như miêu những lúc phải vào bàn ngồi, ăn theo kiểu “giữ eo” ấy mà, “dzọ dzẹ” và ý tứ, yểu điệu lắm cơ! Nhưng sau khi đi ra khỏi phòng ăn thì sao, Bạn có biết thế nào không, tôi đố Bạn đấy.
O hàng chè gánh (đã túc trực sẵn từ bao giờ) cứ gọi là luôn tay múc lia múc lịa không kịp thở để bổ túc giùm cho cái món dessert của các Soeurs-nhà-bếp. Chè đậu xanh đánh này, đậu ván này, đậu ngự này, hạt sen này,..v.v... chu choa ôi sao mà nó ngon và mát ruột đến thế được! Bis rồi lại triple, lắm khi quatro mà sao vẫn chưa thấy đã cơn ghiền, nhất là vào những buổi trưa hè.
Chưa hết đâu nhé, có người lại còn cầm sẵn ly hay ca nhôm để tiếp tục làm một màn chè sau giấc la-xét nữa cơ. Tôi thì không, cô bạn tên Điểu ở cùng phòng với tôi cũng không nốt, nhất định không! Là tại bởi vì.. rằng.. thì.. là.. mà… hai đứa tôi còn để dành bụng cho cái mục hấp dẫn hơn nhiều, sau những giờ học buổi chiều tan trường đúng giờ goûter. Mục gì ư? thế ... Bạn đã nghe nói đến cái món "nguội nguội" ở bên hông Bưu Điện bao giờ chưa? nếu chưa thì là cả một sự thiếu sót to ghê lắm, to kinh khủng. 
Bạn có biết cái món nguội nguội này là một lý do chính đáng hàng đầu khiến tôi yêu Huế, tôi nhớ Huế, tôi mơ về Huế ... miết không? Mà chả cứ riêng gì tôi, cái món bánh bèo (+ chả), bánh nậm, bánh bột lọc, bánh ướt thịt nướng là nỗi ám ảnh khôn nguôi cho những ai xa Huế, cho những ai xa xứ như tôi, mỗi khi cảm thấy “răng mà dzớ Huế chi lạ ri hè!” là lại quay quắt tưởng tượng đến cái mùi tương của bánh khoái, đến cái mùi của trái vả, cái vị cay nồng xé lưỡi của những trái ớt chỉ thiên mầu xanh … 

Tôi mê Huế lắm Bạn ơi, tôi xin thú nhận. Tôi mê con đường Lê Lợi có những lá vàng ngập đầy lối đi. Tôi mê những buổi tối ngồi trên bệ cửa sổ của căn phòng số 9 ở cuối dãy, ngồi đó nhìn xuống con đường lờ mờ ánh đèn vàng, thỉnh thoảng lắng nghe tiếng huýt sáo của những anh chàng "soupirants" ngẩn ngơ lấp ló sau gốc cây ra hiệu cho bọn con gái chúng tôi. Tôi mê những buổi tan học về "đi lội nước" cùng với các bạn đồng môn ...

Huế thương, nhớ lắm mùa mưa

Mưa rơi rỉ rả chiều lưa thưa buồn

Mưa tuôn nước ngập phố phường

Mưa theo em đến sân trường vắng hoe

Mưa dài ngày tháng lê thê

Mưa đêm em thấy phòng the lạnh lùng

Mưa trưa nên nắng ngập ngừng

Mưa, nghe tiếng nhạc buông chùng bơ vơ

Mưa, hoa rủ lá bơ sờ

Mưa dai dẳng quá cho thơ lệ nhòe

Mưa, em lạc lối đường về

Bên nhau ta bước, mưa mê mẩn đời

Mưa từng hạt nhớ đầy vơi

Mưa gieo mật ngọt những lời yêu đương

Huế xưa mưa mãi vấn vương

Tóc em mưa gội nhớ thương nghìn trùng

Mai này mưa lạnh trời trong

Ta về cùng lắng tiếng lòng nghe mưa

Tôi mê cả những buổi sáng giậy thật sớm cùng đi lễ với các Soeurs, những buổi lễ chiều trước giờ cơm tối. Vì, Bạn có thể tưởng tượng được không, tôi cũng đã mê Chúa qua hình ảnh thánh thiện của các Soeurs nữa, Bạn à. 
Làm sao tôi quên được cái ngày Rửa-tội và Rước-lễ lần đầu do hai cha Lefas và Duval đồng chủ tế, tôi đã hậu đậu cầm cây đèn cầy lóng ngóng thế nào mà làm cháy một mảng tóc thề của Mireille R. con gái ông Tây Nhà đèn, là Cha-đỡ-đầu của tôi hôm đó, chỉ vì tôi quá xúc động và hồi hộp? và ban nhạc trẻ Bình Linh (Pellerin) còn được Mère Bề Trên phá lệ cho phép mang đàn vác trống lên terrasse trình diễn văn nghệ ầm ĩ để mừng ngày lễ trọng đại của tôi? Rồi để đãi các quan khách đến dự, Mère Léon còn bảo các Soeurs-nhà-bếp làm món Phở Bắc "pour toi, pour mon chouchou", Mère Léon thường bảo với tôi như vậy. 
Bạn đã thấy tôi được ưu đãi ghê chưa? Mà không chỉ với các Soeurs thôi đâu đấy nhé, các Cha cũng chiều tôi lắm lắm cơ. Nhất là Cha Lefas. Bạn có biết không, cổng rào sau 8 giờ tối là đã khóa chặt, xích mấy vòng, nội bất xuất mà ngoại cũng bất nhập, ấy thế mà bọn con gái chúng tôi vẫn “dù” hà rầm, đố Bạn biết nhờ đâu? Bây giờ ngồi nghĩ lại thấy thương Cha Lefas và hối hận ghê gớm. 
Có những hôm Cha đã lên giường đi ngủ rồi, ngủ một giấc dài rồi, thế mà vẫn có người đẩy tôi (mais pourquoi toujours moi?) đến gõ cửa phòng Cha mượn giùm chìa khóa để mở cổng, hay là vice versa. Thế đấy Bạn ơi, bọn tiểu yêu chúng tôi trong thời kỳ tập tễnh làm người yêu !!! 
Tôi thường hay sang phòng Cha mượn sách về đọc, thường hay tâm sự ỉ ôi với Cha để được Cha vỗ về an ủi… Nhớ nhất một mùa Tết ta năm nào, tất cả các trú viên đều đã về quê ăn Tết, cả hai dãy lầu cũ và lầu mới chỉ còn mình Cha Lefas và tôi vào ra trong sự im vắng. Làm sao tôi quên được ánh mắt ái ngại xót thương của Cha khi nhìn thấy tôi lủi thủi, lang thang một mình đi dạo dưới sân? 

Tôi cũng còn nhiều thứ khó quên nổi lắm Bạn à. Còn nhiều, nhiều lắm, để từ từ tôi kể Bạn nghe.
Những giờ học piano với soeur Jeanne tôi vẫn còn nhớ nè. Có lần tôi bị Soeur tưởng nhầm là một con bé học trò nào đó (bé tí teo và "lí lắc chi mà dễ sợ rứa" như tôi, nhầm là phải), Soeur thưởng cho mấy cái khẻ tay đau điếng người chỉ vì cái tội có mỗi "un tout petit morceau de rien du tout" dễ như ăn gỏi, mà tập mãi cả tuần vẫn cứ như.... như ... con cò mổ mồi (khi no!) Chu choa ơi là đau, vừa đau lại vừa buồn cười khi nhìn nét mặt Soeur… sực tỉnh và xin lỗi rối rít!
Nhắc đến soeur Jeanne dạy đàn, tôi lại liên tưởng đến thầy Ba. Không, không phải thầy Ba Núi Sập đâu. Thầy Nguyễn Hữu Ba đây là số dzách về đàn Tranh, nổi tiếng lắm, bộ chưa nghe danh khi mô hết à? 
Nhóm đi học đàn Tranh bọn tôi (bẩy hay tám mạng gì đó) mỗi tuần một lần hì hục na đàn, lội bộ vô tuốt trong thành nội xin thọ giáo. Tôi chỉ học dường như được chừng chục buổi thôi thì … tự động xin rút lui, tôi đố Bạn biết tại răng? Nói ra thì cũng thấy hơi “ôốt dzột”, nhưng mà tôi phải công nhận là chí lý lắm, thậm chí lý. 
Ai đời, Bạn biết không, đi học đàn Tranh mà tôi cứ “đầm xòe” ngắn cũn cỡn, thỉnh thoảng nóng nực quá chịu hổng thấu, tôi "chơi" luôn quần short cho nó mát! Mấy chị bạn thì nhờ mặc áo dài tha thướt nên được ngồi tập đàn trên phản gụ, còn tôi thì Thầy chỉ thí cho cái ghế đẩu, bắt ngồi dưới. Cũng thấy hơi ấm ức.
Lẽ ra tôi chưa bỏ cuộc liền dễ như vậy đâu, nếu một hôm thầy Ba không kêu tôi ra ngoài vườn và nói huỵch toẹt: 
- “Có lẽ con không nên học đàn Tranh thì hơn, Thầy nghĩ không hợp với con”. 
Chỉ một câu ngắn ngủi như thế rồi thầy Ba quay ngoắt vào nhà (vì thầy Ba không nỡ nhìn nụ cười gượng gạo và nét mặt sượng trân của tôi lúc bấy giờ?).
Tôi ngưng không đi học đàn Tranh với thầy Nguyễn Hữu Ba từ bữa hôm đó. Nhưng lòng đam mê đàn Tranh thì đã bắt đầu nhen nhúm. Trước khi sang đây định cư, tôi mướn hẳn một cô giáo trường Quốc gia âm nhạc đến tận nhà dạy riêng cho tôi, mỗi tuần hai buổi, và còn thâu trước những bài chưa học vào cassette để sang đây tiếp tục học hàm thụ. Bây giờ thì tôi khảy nghe cũng tàm tạm.. như… như ... con cò mổ mồi (khi đói!) Bạn à.

Rồi, bây giờ Bạn muốn biết thêm gì nữa về cái cuộc sống thần tiên của bọn con gái chúng tôi trong lưu xá Jeanne d’Arc? Úi chao, sao Bạn lại hỏi về những chuyện rắc rối của cuộc đời như thế thì.. thì...thì.. làm sao tôi dám kể đây? Vâng, dĩ nhiên cái thời ti toe bắt đầu làm người lớn, ai mà chẳng lăng nhăng lít nhít, ai mà chẳng thay như thay áo, xoành xoạch, nhất là dân Saigon như tôi, tránh sao cho khỏi? 
Nhưng mà thôi, xin Bạn cho tôi miễn trả lời câu hỏi này nhé, "con bé Bắc kỳ nho nhỏ có mái tóc demi-garçon" của những năm làm con nuôi các bà Soeurs trường Jeanne d’Arc đã tuyệt tích từ lâu rồi, đã “chết” rồi.
Chết như Huế ngày xưa của tôi đã chết, đã biến mất không còn để lại những dấu vết, những kỷ niệm ngọt ngào khó quên của một thuở nào mới lớn. 
Tôi đã khóc rất nhiều, Bạn có biết, lần về thăm năm ngoái, đứng lặng trước cổng trường Jeanne d’Arc thân yêu. Thôi, thôi, xin Bạn đừng hỏi thêm gì nữa hết, cho tôi xin, tôi lại khóc nữa bây chừ …

Tôi về nhìn Huế đổi thay 
Hương Giang hờ hững gió lay nỗi buồn
Jeanne d’Arc còn đó sân trường
Hàng cây im bóng bên đường chênh vênh
Nhớ sao tiếng hát lênh đênh
Trôi trên sóng biếc vỗ ghềnh tiêu sơ 
Huế xưa là Huế mộng mơ 
Huế chừ hồn vắng trơ vơ cuộc tình. 
Huế nay yến tiệc linh đình 
Quên ngày tháng cũ Ngự Bình thông reo 
Thuyền về Bến Cũ buông neo 
Xót xa kỷ niệm trôi theo giòng đời 
Tìm đâu thấy Huế của tôi 
Êm đềm e ấp ngàn lời yêu thương 
Giã từ Thành Nội vấn vương 
Ngậm ngùi theo lẽ vô thường biến suy


BÍCH VÂN YKH-12
(để kỷ niệm trường Jeanne d´Arc được 100 năm tuổi)

Mục Lục 99Độ