Không đi tới đâu
Prendre la route pour aller nulle part (Lên đường để không đi tới đâu). Từ nhỏ đọc câu tiếng Pháp này hơi nhiêu khê, mà qua thời gian tôi mới dần dà thấm thía.
Từ
xưa con người đă không chịu ngồi yên một
chỗ. Dù với hai chân, người thượng cổ
vẫn băng rừng vượt núi với thiên nhiên, đến
khi có thuyền buồm th́ vượt biển để t́m
đất mới, nhưng phần đông là có chủ
đích, t́m đất mới để sinh sống. Đến
khi con người có thêm được nhiều phương
tiện lưu thông, từ ngựa, lừa, lạc đà
v.v… đến các xe cộ có động cơ, tính năng động
ưa di chuyển của con người lại càng
được thỏa măn.
Nhưng dùng phương tiện lưu thông để đi từ điểm A đến điểm B là thường rồi. C̣n nếu không có điểm B để đến th́ sao? Chỉ đi để mà đi, không phải để giết th́ giờ (Ai nói câu đó thiệt ngu xuẩn, th́ giờ quí báu biết bao, tận hưởng chưa đủ nỡ nào giết nó). Hay đi để ngắm phong cảnh, để biết đó biết đây, để say sưa một ngày đẹp trời... và kế nữa là đi để thưởng thức các phương tiện di chuyển đang có trong tay: một chiếc xe đạp, chiếc môtô hay xe hơi từng ước mơ, trên đuờng bộ, hoặc chiếc thuyền trên mặt nước, chiếc máy bay trên không trung. Bao nhiêu kỹ thuật hiện đại, kết tinh lại thành một khối cho ta điều khiển để di chuyển trong không gian. Không tuyệt vời ư?
Riêng tôi chỉ mê cái thứ chạy trên mặt đất, nghĩ rằng ḿnh chẳng phải là cá cũng không phải là chim. Xe cộ có hư, tôi c̣n đi bộ được. Từ thời c̣n bé, tôi đă say mê cái bánh xe, h́nh như tiếng bập bẹ đầu tiên sau tiếng Mẹ là Bánh, không phải bánh ăn mà là bánh xe. Bố mẹ tôi bảo là cứ thấy xe đi ngang là tôi nhảy cẫng lên tay chỉ vào mấy bánh xe. Đi xe ngựa lần đầu, say sưa với cái bánh bằng gỗ viền sắt, nó lăn để thấy ḿnh di chuyển trên đường dù nó chậm ơi là chậm.
Rồi lớn lên trong xứ Huế, sau bao năm đạp xe đạp, tôi may mắn được một chiếc scooter Lambretta. Dù chỉ 150 phân khối, thời ấy đă mê tơi quá rồi. Ngoài những chuyến đi có mục đích đi và đến, biết bao lần c̣n xách xe chạy rong mà không cần biết đi đâu, lắm lúc lạc đường về. Nhưng Huế nhỏ thiệt, mặc dù đă kể luôn các vùng phụ cận. H́nh như không c̣n con đường tráng nhựa nào mà tôi chưa đi qua, và cũng lăn bánh lắm đường đất. Xa hơn th́ vào ra Đà Nẵng, Hội An chỉ cốt băng đèo Hải Vân, vào Quảng Ngăi ṃ mẫm đến mũi Ba Tăng Găng hoặc leo lên núi Bạch Mă để thử sức chiếc 2CV. Thật ra tôi lái xe 4 bánh trước khi có xe 2 bánh, nhưng toàn là xe “không phải của ḿnh”. Mê xe th́ lo học sửa máy, bỏ cả mùa nghỉ hè đến học nghề một tiệm sửa xe hơi trên đường Trần hưng Đạo, lẽ dĩ nhiên không lương.
Nhờ vậy mà khi định mệnh đẩy đưa qua Pháp rồi đến Mỹ, tôi mua mấy xe thổ tả rẻ tiền về sửa cho có mà đi lúc ban đầu. Như một con ngựa trung thành, xe nào tôi cũng quư, khi bán đi cũng ngậm ngùi tiếc nuối. Nhưng dù nợ cơm áo vẫn phải trả, làm thế nào cũng kiếm dịp xách xe lên đường... để không đi tới đâu.
Mà xứ Mỹ th́ ôi chao, bao la bát ngát. Có nhiều con đường nó đẹp quá, như là một bức tranh tuyệt vời. C̣n xe th́ khỏi nói, bao nhiêu là hấp dẫn, là ước mơ. Phải thấy may mắn là ở xứ này, ḿnh c̣n cơ may kiếm được vài chiếc ưng ư, với túi tiền không mấy nặng. C̣n nói như “cost no object” th́ nói làm chi.
Chọn ngày đẹp trời, không quá nóng không quá lạnh, chọn vài con đường làng đẹp loại county roads rồi prendre la route pour aller nulle part. Hạnh phúc đối với tôi rất giản dị.
Mới hôm qua chạy mô-tô với nhóm bạn, làm một ṿng quanh lớn đi qua 3 tiểu bang NJ, NY và PA hơn 3 tiếng đồng hồ, một ngày nắng ấm đầu Thu với lá cây đă chuyển màu, vài cánh đă lác đác rơi xuống đường tung bay lên khi đoàn xe chạy qua. Tuy biết ḿnh không c̣n trẻ, an phận với chiếc Yamaha 650 cc vừa đủ để theo đoàn Harley-Davidson mà nghe tiếng nổ ầm vang lại, vẫn thấy thích thú hơn là lái xe mui trần, gần gũi với con đường, với thiên nhiên hơn, chưa kể đến camaraderie giữa dân đi mô-tô (có ông già 94 tuổi là đại ca). Vùng đồi núi sông hồ NJ (Garden State) dọc sông Delaware ranh giới 2 tiểu bang NJ-PA, lên upstate NY, bao nhiêu con đường thơ mộng dường như chỉ làm ra cho riêng ḿnh thưởng ngoạn, mặc dầu đây là những tiểu bang đông người ở mà những thành phố nhỏ, làng xóm như bị lăng quên giữa các đô thị đầy rộn rịp.
Trong cuộc sống hằng ngày, chúng ta cần có những giây phút buông thả để thưởng thức vẻ đẹp, nhất là vẻ đẹp thiên nhiên. Mà phải chăng cả cuộc đời người cũng là những con đường đi mà không cần biết nơi đến. V́ chẳng lẽ hành tŕnh cuộc sống là để đi đến cái chết là điểm đích? Chính con đường đi mới là chính, không cần biết đi để tới đâu.
Lê Đ́nh Thương YKH-1 (10/2013)
