Một vài kỷ niệm với Thầy Vơ Đăng Đài.
Trong sáu năm học Y khoa, phần lớn sinh viên đều cho rằng hai năm đầu tương đối khó khăn bởi những môn khoa học căn bản như cơ thể học, sinh lư, sinh hoá … Hai năm quanh quẩn trong các lớp học, pḥng thí nghiệm và thư viện, bài vở có tính từ chương và c̣n phải học cho thuộc, v́ vậy không mấy ai dám sơ suất và học lơi là sẽ khó qua cửa ải. Do đó mới vào trường đă nghe danh “ Nhất kiếm trấn ải “ của các Thầy. Sĩ tử về vườn sớm cũng v́ các bộ môn này. Các lớp đàn anh đă cảnh giác cho biết coi chừng bộ môn sinh hoá, loạng quạng là rớt như chơi.
Vậy mà khi gặp Thầy, thấy Thầy nghiêm trang nhưng không xa cách, tuy nhiên môn sinh hoá th́ không phải là dễ nuốt nên ai cũng sợ. Học mới được vài tháng th́ biến cố Tết Mậu Thân, trường phải dời vào Saigon, Thầy cũng đi theo, thấy học tṛ Huế ḿnh khổ quá, ăn quán cơm sinh viên, ngủ tại các học xá, buổi trưa nằm vật vờ dọc các hành lang trường Y khoa Saigon chờ lớp buổi chiều, nên không biết có điều ǵ tác động lên Thầy không mà cuối năm trong lớp đậu gần hết, do đó ai mà nói Thầy là “tay chém cự phách”, tôi cho là sai vô cùng. Thầy rất nhân hậu, hay hỏi han sinh viên về cuộc sống mới và t́m cách xin nhiều sách cho sinh viên học.
Đầu thập niên 70, Thầy được mời làm hội trưởng hội Hồng thập tự Huế, cùng Thầy nhiều sinh viên y khoa, nổi bật như các anh Sum, Bàng, Nam, Tứ, Quưnh…làm việc hết sức hữu hiệu đem lại những tiếng vang lớn nên về sau sinh viên y khoa Huế tiếp tục tham gia trong đó có anh em lứa chúng tôi Hân, Giảng, Tuệ, Ngạc… Phải nói nhờ Thầy mà hội trở thành năng động, tổ chức giỏi, giúp đỡ đồng bào qua nhiều biến cố. Tấm ḷng thương người của Thầy đă tỏ lộ nơi đây, v́ khi nào cần, Thầy tích cực vận động với trung ương để có ngân khoản cho công tác, có thể nói dưới sự d́u dắt của Thầy, hội hoàn thành xuất sắc việc cứu trợ các nạn lụt, những cơn băo tố thường xẩy ra tại miền Trung và công tác y tế các vùng ven thành phố.
Sau 75 thành phần ban giảng huấn cũ gần như nguyên vẹn, tôi gặp lại Thầy. Trong bối cảnh mới, đầy những bất trắc, Thầy tṛ gần nhau hơn. Có những buổi chiều lao động, khi nắng vàng đổ xuống phía sau sân trường, tôi nh́n Thầy cúi người, lom khom, nhổ cỏ làm sạch hồ rau muống mà ngán ngẫm cho cuộc đổi đời.
Nước chảy qua cầu, năm 1980, hai Thầy tṛ lại gặp nhau tại Nam California. Thầy vượt biên một ḿnh, gia đ́nh tôi chọn khu nghèo Long Beach làm nơi cư trú, người khách đầu tiên là Thầy. Lúc nầy, Thầy được nhận vào làm trong pḥng thí nghiệm của đại học UCLA. Cuối tuần Thầy lấy xe bus từ Westwood về Long Beach để thăm chúng tôi. Thầy cô đơn, nhớ Cô và các em, nhất là cậu con trai nhỏ. Thầy t́m đến vợ chồng tôi như t́m về một mái ấm, Thầy vui chơi với 2 đứa con trai và thường cho xem lại cái video để nghe tiếng đàn của con trai ḿnh và nh́n nét mặt hiền dịu của Cô. Vài năm sau, chúng tôi lại chia tay, Thầy về học bằng tương đương dược sĩ tại San Diego, chúng tôi khăn gói lên San Jose làm việc. Có một chuyện vui mà chúng tôi nhớ măi, số là tôi có mua được một chiếc xe cũ. Thầy cần bằng lái xe nên tôi đưa Thầy đi thi. Các bạn đă biết, Thầy với chiếc Volkswagen Beetle đă lái khắp thành phố Huế, ṃn không biết bao nhiêu cái lốp, vậy sá chi chuyện đi thi này, nhưng lần này Thầy lại rớt. Trên đường về Thầy cười và nói với tôi rằng cái vô lăng xe của con cứng quá.
Có phải chăng sau này, cũng v́ thế mà bạn Lê khắc Tánh (RIP), nguyên là con ông trưởng ty Cảnh sát Huế, đă từng lái xe Jeep đi học, cũng dùng xe tôi đi thi và cũng hỏng lần đầu. Bạn Tánh nói rằng phải tập tạ mới xử dụng được cái vô lăng xe của cụ mi.
1989, sau khi hoàn tất văn bằng dược sĩ Hoa Kỳ, Thầy đến Stockton với dự định mở dược pḥng tại đây, nhưng v́ không t́m được địa điểm thích hợp nên Thầy về San Jose. Nhà thuốc nằm trong một trung tâm y khoa nên Thầy rất bận rộn, thỉnh thoảng, chỉ có ngày Chủ nhật mới có thể đến thăm Thầy Cô và thế nào cũng được cho ăn ngon.
Thầy hành nghề tại đây khá lâu trước khi quyết định nghỉ hưu. Tháng 6 năm 2013, tôi có cái may mắn tập họp được các anh chị em trường Huế vùng Bắc này cùng các bạn bè, thân hữu tổ chức một buổi họp mặt mừng Thầy rửa tay, gác kiếm, vui thú điền viên. Lần chót gặp Thầy tại quận Cam, lúc này Thầy đă qua tuổi cửu thượng rồi, nhưng Thầy vẫn khoẻ, minh mẫn. Niềm vui của Thầy là “bào chế” nước xay trái cây cho cả nhà uống. Nh́n Thầy đứng phân loại và đếm trái bỏ vào máy, cứ như ngày nào c̣n trong pḥng thực tập sinh hoá. Hôm đó Thầy đang xay nước củ dền màu đỏ, thiệt là khó uống, từ chối không được v́ Thầy nói già rồi cần sinh tố B12.
Thầy Cô sống đời đạo hạnh, tràn đầy hạnh phúc. Trong tôi h́nh ảnh của một vị giáo sư giỏi, từng du học nước ngoài, nhưng lúc nào cũng khiêm tốn, luôn luôn biến môn sinh hoá có tính cơ bản, khô khan vào sự áp dụng thực tế trong lúc điều trị. Thầy là người có uy tín đối với Viện, từng giữ chức phó viện trưởng viện Đại học Huế, nhưng lại rất b́nh dân và đối xử với tất cả mọi người với trái tim đầy Phật tính. Nguyện cầu hương linh Thầy sớm văng sanh lạc quốc.
Trần Tiễn Ngạc.
Anh Sum- Thầy Đài- Ngạc- Lan Anh
Lể tŕnh luận án tốt nghiệp khoá 7 năm 1973.
Thầy Đài ngồi hàng đầu bên trái.
*** H́nh ảnh Tang Lễ GSTS Vơ Đăng Đài:
https://photos.app.goo.gl/h8vKg758g4vmiBxm6