Tuần này chúng tôi xin giới thiệu một bài viết vui, lối viết giản dị, mộc mạc của BS. Nguyễn Thanh YKH 29. Bài này được viết trước khi anh tham dự ĐH YKHHN lần đầu tiên vào tháng 8, 2013 tại Quận Cam California. Ngày hôm sau anh phải bay lên New York để kịp theo chương tŕnh Externship, chúng tôi hy vọng anh sẽ vào được residency sang năm.
BBT thành thật cám ơn tác giả. Cầu chúc anh mọi điều may mắn.
Lẫu B́nh Dân
Hồi c̣n ở Huế, ḿnh rất thích lẫu b́nh dân dọc hai bên cống Vĩnh Lợi v́ ngon-bổ-rẻ. Nó giống như nhạc sến vậy, không phải ai cũng thích. Đến tận bây giờ ḿnh vẫn thích những món b́nh dân hơn là cao lương mỹ vị. Ḿnh không đủ chữ nghĩa và kiên nhẫn để viết những ǵ văn hoa, lả lướt nên chỉ góp nhặt những mẫu chuyện trong cuộc sống đời thường mà ḿnh tạm gọi là một nồi lẫu b́nh dân. Nếu có người không dùng được th́ là cũng chuyện b́nh thường.
Chị bưng phở: 
Thỉnh thoảng ḿnh đi ăn phở ở một quán ḿnh thích và thường ngồi bàn ở phía ngoài cho thoáng. Chị bưng phở dáng người hơi đậm thường hay phục vụ ḿnh; chị thường hỏi những câu xă giao về gia đ́nh, con cái. Vài lần chị mang thiếu khăn giấy, có khi quên mang nước uống làm ḿnh khá bực và nhiều khi trong bụng định không bỏ một đồng tiền tip (tâm địa con người ḿnh thật dă man!?)
Một ngày đẹp trời sau gần 2 năm được chị phục vụ, ḿnh nói chơi với chị rằng chị khỏi phải tập thể dục. Chị cười với cái miệng méo xệch và trút bầu tâm sự rằng chị bưng phở từ sáng đến tận tối khuya, đến tầm chiều tối là như xe hết xăng, hết cười với khách được nữa, chỉ mong cho thời gian trôi mau. Hèn ǵ có hôm ḿnh thấy chị bưng một khay đựng ba tô phở bốc khói mà đi như hề Charlot, lúc đó ḿnh tưởng chị đùa cho vui. Thường con người ta bận rộn với những lo toan của chính ḿnh nên ít khi nghĩ đến người khác một cách tỉnh thức hơn. Ḿnh thưa với chị lần sau ḿnh sẽ ngồi phía trong để quăng đường bưng phở 5 cây số hàng ngày của chị ngắn lại được vài mét. Cố lên chị nhé, ít ra chị cũng được lợi là giảm nguy cơ bệnh tim mạch và may mắn hơn khối đang người thất nghiệp ở quê nhà.
Anh thợ đụng: 
Ḿnh gọi anh là thợ đụng v́ anh làm việc ǵ cũng được. Một hôm đường nước nhà ḿnh bị ṛ rỉ ở dưới cái bồn rửa chén, ḿnh nhờ anh đến sửa. Anh đến coi rồi đi mua phụ tùng về thay; anh làm đến hơn 9 giờ tối mới xong. Xong việc anh lấy tiền ra về mà không biết rằng ngày mai ḿnh phải đọc hướng dẫn sử dụng để ráp lại v́ anh không đọc được tiếng Anh nên ráp bị sai. Nh́n anh làm việc, ḿnh nhớ đến Ba ḿnh cũng đi làm cho người ta đến 9-10 giờ đêm và nói với bà xă nếu có việc ǵ lần sau cũng cứ nhờ anh thợ này lại. Bà xă ḿnh hỏi chuyện anh mới biết rằng anh có hai đứa con trai, đứa nhỏ bị mù bẩm sinh, thằng lớn đang được nhiều trường đại học danh tiếng ở Mỹ muốn dành về cho ḿnh. Không ai giàu ba họ, không ai khó ba đời. Anh sẽ đổi đời trên đất Mỹ này. Nhưng ḿnh có những đứa bạn khó đến ba đời, ḿnh sẽ kể tiếp sau đây.
Những thằng bạn khó ba
đời: 
Thằng thứ nhất tên là Lộc. Ḿnh chỉ biết từ đời ông nội nó đến đời nó thôi. Nó học chung với ḿnh từ lớp 1 đến lớp 12. Tên nó th́ sang mà đời nó khổ tệ. Ḿnh nhớ những năm học cấp 3, nó chỉ mặc một áo trắng cụt tay, ngày nào cũng vậy, nắng cũng như mưa. Ngày nào trước giờ học, cả lớp phải hát những bài hát được qui định mà nó là đứa hát rống to nhất: "Việt nam ta bước vào kỷ nguyên ánh sáng, chủ nghĩa xă hội đẹp thêm năm tháng..." Nó hát mà không biết ḿnh đang hát ǵ, mà có lẽ không chỉ ḿnh nó, mà là cả lớp? Một lần trong giờ Địa, cả lớp đang im phăng phắc nghe thầy giảng bài, th́ nghe một cái "tộp" thật to, mọi người cười ồ lên. Thầy đang giảng bài say sưa bị mất trớn nên nổi giận lôi đ́nh và hỏi lớn giọng: "I did". Tất cả cúi mặt xuống, không ai dám trả lời. Thầy càng bực hơn và dọa nếu không ai nhận lỗi thầy sẽ bỏ tiết giữa chừng và cho giờ D vào sổ lớp. Lớp trưởng sợ quá và thuyết phục Lộc hy sinh v́ đại cuộc. Thằng Lộc đành đứng dậy đỏ mặt tía tai và thưa thầy: "I did". Mỗi lần kể lại chuyện này là ḿnh cười đau bụng.
Trong chuyến về thăm nhà năm ngoái ḿnh gặp nó 6 lần, 3 lần ở nhà nó, 3 lần ở nhà ḿnh. Ba tháng sau khi ḿnh gọi điện thoại về cho nó, vợ nó đưa điện thoại cho nó, ḿnh nói ǵ nó cũng chỉ cười cười như người xa lạ, rất khác thường ngày. Vợ nó kể nó thay đổi khoảng 2 tháng sau khi gặp lại ḿnh, không nói chuyện với bất kỳ ai, kể cả vợ con, ai gọi uống rượu chỉ cười cười thôi. Lúc đó ḿnh khá lo v́ nghĩ rằng ḿnh có thể đă góp phần làm nó điên. V́ lúc ḿnh về, vợ chồng con cái nó hay lên nhà ḿnh ăn cơm và nó có nhă ư mời ḿnh về nhà nó ăn một bữa cơm nhưng ḿnh đă từ chối. Thực t́nh ḿnh nghĩ đơn giản là sợ nó phải chuẩn bị và là bạn bè thân thiết ăn ở đâu mà chả được, hơn nữa nó lên ḿnh ăn th́ ḿnh c̣n được ăn với ông bà già ḿnh. Khi nghe tin đó ḿnh đang đi thực tập, ḿnh gọi về cho chị ḿnh nhờ mua thuốc đem lên cho nó. Nó không uống thuốc nhưng một tháng sau nó trở lại b́nh thường sau khi vợ nó đi coi thầy và cúng cho nó. Nhà nó có 10 anh em, ai cũng nghèo. Mấy hôm trước ḿnh gọi về cho nó nghe tin anh nó vừa chết v́ nhồi máu cơ tim ở tuổi 49. Bác sĩ đă chẩn đoán bệnh mạch vành trước đó 2 tháng, nhưng không có tiền chữa trị nên đành chịu chết. Không biết đến đời thứ tư con nó th́ có khá hơn không? Bốn cô con gái nhỏ của nó nghèo mà xinh, hy vọng lớn lên lấy được Việt kiều Mỹ tốt mà đổi đời cho cha nó. Lộc ơi, tau xin lỗi mi khi nói những điều này v́ mi biết tính tau rồi chẳng có y chi khác cả.
Thằng thứ hai: thằng Mận. Nó với ḿnh học chung từ lớp 2 đến lớp 9. Từ lớp 2 ḿnh đă thân với nó. Nhà nó có trồng nhiều đào như cái tên của nó. Hàng ngày sau giờ học ḿnh đi bộ về nhà nó, nó trèo lên cây hái đào đôi xuống cho ḿnh để nhét đầy vào áo và lận trong quần để đem về nhà cho chị em ḿnh ăn. Thằng Mận làm nghề sửa đồng hồ gần 30 năm từ ngày c̣n học việc với Ba nó. Những năm ḿnh học YKH, ḿnh hay đeo cái đồng hồ Seiko tự động mà Ba ḿnh đeo trước 75. Những lúc đồng hồ hư, ḿnh đạp xe lên chợ Kim Long nơi nó có tủ sửa đồng hồ tên Mận. Nó sửa cho ḿnh không lấy tiền công mà c̣n rủ ḿnh đi uống rượu đế nhắm với cá chỉ vàng nướng bằng cồn, thời đó thế là sang lắm đối với ḿnh.
Năm ngoái, ḿnh về lên thẳng quán nó, nay đă dời sang chợ mới tiêu điều hơn. Lúc ḿnh mới đến, không thấy nó, chỉ thấy tủ đồng hồ cũ kỹ xộc xệch, cũng đơn chiếc và liêu xiêu như chủ nhân của nó. Một lúc th́ thấy bóng dáng khắc khổ của thằng Mận từ xa, nó về với một ống nhựa trong đầy châu chấu, nó bắt về để nuôi chim. Nó chỉ chơi chim một ḿnh mà không dám lấy vợ. Mỗi ngày thu nhập 1 đô la th́ dám lấy ai, ai dám lấy nó. Nó treo lồng chim chột mào trên đầu, vứa mớm châu chấu cho chim ăn vừa huưt gió giai điệu bài hát: "Chưa có bao giờ đẹp như hôm nay, non nước mây trời ḷng ta mê say..." Có thể nó đang mê thật, ḿnh cầu cho nó mê để sống qua kiếp làm người này. Hay cũng có thể ḿnh chủ quan mà chưa hiểu hết về nó, nó đă là một đạo sĩ đắc đạo rồi chăng? Ḿnh về Huế đúng 10 ngày, gặp nó 3 lần. Ngày trước khi đi, nó và thằng Huy rủ ḿnh uống bia ở quán sửa đồng hồ của nó như tụi ḿnh thường làm. Uống nửa chừng th́ ḿnh phải đi mà không dám trả tiền, sợ về nhà vợ biết được sẽ chửi ḿnh thậm tệ là ăn khín người nghèo.
Thằng thứ ba: thằng Huy. Thằng Huy học chung với ḿnh từ lớp 2 đến lớp 6. Một hôm cô giáo dạy Văn la nó, nó nhảy cửa sổ ra khỏi lớp rồi bỏ học từ đó. Nếu trí nhớ ḿnh có sai th́ thằng Huy chắc cũng bỏ qua cho ḿnh v́ nó luôn nghĩ ḿnh là bác học, nên chuyện sai lặt vặt nó không để bụng. Nếu ngồi nhậu với thằng Huy mà bạn ba hoa về ông Tanh ông Tơn nào đó giỏi hơn thằng Thanh bạn nó th́ coi chừng phải ăn đít chai vào mặt. Ḿnh chơi thân với nó khi ḿnh học YKH. Thằng Huy thích lên nhà ḿnh chơi buổi tối nhưng rất sợ ma v́ đi qua đoạn đường gập ghềnh sỏi đá và tối thui từ cửa Chánh Tây đến ụ Ông Voi. Gia đ́nh nó thuộc loại ít nghèo nhất trong đám bạn nghèo của ḿnh. Cách đây hơn 20 năm, nó có đôi giày thể thao màu trắng, hồi đó ḿnh đi học y khoa chỉ xỏ dép nhựa. Nó mang cho ḿnh đôi giày đi đến khi rách, vá lại đi tiếp cho đến khi hết đi được nữa.
Thằng Huy làm thợ xây, nghề của Ba ḿnh sau 75. Có những năm nó theo chủ thầu đi xây công tŕnh ở Sài g̣n cả năm mới về, cứ mỗi khi về là nó rủ ḿnh ra quán uống bia hơi nhấm với chả gói trong lá chuối. Hồi đó, ai rủ ḿnh đi uống rượu bia là người đó trả tiền, mặc định như vậy. Sau này ḿnh vào Sài g̣n làm việc, mỗi lần về nó hỏi làm việc ở đâu, ḿnh nói làm ở bệnh viện trong Sài G̣n. Nó bảo thế là ḿnh làm ở bệnh viện nó xây rồi, ḿnh không căi, chỉ ừ ừ với nó. Đối với thằng Huy, cả Sài G̣n chỉ có một cái bệnh viện mà nó đă xây thôi, bác sĩ vào Sài G̣n th́ tất nhiên phải làm ở đó. Đừng bao giờ nói chuyện vũ trụ, thiên hà ǵ với nó, nó chẳng quan tâm.
Mỗi lần uống với thằng Huy và thằng Mận (v́ hai thằng này chơi thân với nhau), ḿnh chỉ nói chuyện đến lớp 6 hay cao nhất là lớp 9 v́ đó là những năm tháng đẹp nhất cho dù sống trong nghèo đói. Trong chuyến về thăm nhà năm ngoái, ḿnh cũng gặp thằng Huy 3 lần cùng với thằng Mận. Hỏi nó mới kể rằng gần 100 ngày sau Tết Nhâm Th́n, nó chỉ có việc làm 18 ngày thôi. Nó vẫn sống êm đềm với vợ con, và nó không biết hát hay huưt gió như thằng Lộc và thằng Mận. Ḿnh nghĩ ở xứ “tư bản giăy chết” này, người dân thất nghiệp, tổng thống “đau đầu”, c̣n cách xa nửa ṿng trái đất ở xứ: “đang bước vào kỷ nguyên ánh sáng” th́ chỉ có vợ con họ là “xót ruột” thôi. Chó chết thật! Chắc Einstein trên thiên đàng cần xem lại phương tŕnh ánh sáng nổi tiếng của ḿnh. Hay ḿnh trách oan thiên tài này, v́ ḿnh đang đi bằng vận tốc ánh sáng theo chiều về quá khứ? Thằng Huy có cô em gái tên Hoàng rất xinh, ḿnh nhớ loáng thoáng bài hát ǵ đó có câu: “ngày mai tương lai huy hoàng.” Không biết ngày mai là khi nào, nó có chờ được đến ngày đó không chứ bây giờ th́ bế tắc quá.
Khi ḿnh nói chuyện với tụi nó, hiếm khi ḿnh nói nhiều về ḿnh, và nhất là những khó khăn của ḿnh v́ ḿnh thấy hổ thẹn với tụi nó. So với tụi nó th́ những khó khăn của ḿnh chỉ là "muỗi". Ḿnh viết những ḍng này về tụi nó nhưng ḿnh nghĩ tụi nó sẽ không đọc được. Ḿnh không ngại ǵ hết v́ tụi nó với ḿnh là bạn chí cốt, có thể tụi nó không hiểu hết ư của ḿnh nhưng không bao giờ giận ḿnh.
Magic hands (tạm dịch là bàn tay vàng) 
Xin lỗi phải dùng tiếng Anh ở chỗ này. Hai năm trước, khi ḿnh đi thực tập ở một pḥng mạch, ḿnh được tin tưởng và làm việc như một bác sĩ thực thụ, trừ việc kư tên. Một hôm, một cô NP trẻ đẹp gốc Hàn nhờ ḿnh vào khám cho một bệnh nhân của cô ta. Cô ta giới thiệu ḿnh với bệnh nhân là cần kinh nghiệm và "magic hands" của ḿnh trong chẩn đoán ph́nh động mạch chủ bụng ở bệnh nhân. Ḿnh cũng giả bộ nghiêm trọng sờ mó một hồi và hỏi bệnh sử, yếu tố nguy cơ, sau đó phán cần làm siêu âm chẩn đoán. Về nhà hư hửng kể chuyện với vợ rằng cô ta đâu có biết ḿnh cũng có bàn tay vàng sờ trong bóng tối nhưng sờ ph́nh ở chỗ khác chứ bụng mỡ quá sao sờ được. Vợ ḿnh nghe kể xong, không cho ḿnh làm ở đó nữa v́ sợ một ngày đẹp trời cô ta cần "magic foot" th́ coi như xong. Một cơ hội đă trôi qua như bao lần khác trong quá khứ, hơi tiếc.
Ở hiền gặp lành: 
Trong những ngày đầu thực tập ở một bệnh viện trên đất Mỹ, ḿnh gặp rắc rối với thứ tiếng Anh ngọng của ḿnh. Ḿnh đi được ba ngày th́ bà bác sĩ kêu ḿnh vào nói rằng một vài bệnh nhân than phiền họ không hiểu ḿnh nói ǵ. Ḿnh buồn lắm nhưng cũng b́nh tĩnh thưa với bà bác sĩ rằng sự hài ḷng của bệnh nhân là rất quan trọng với bác sĩ, và nhân danh một người cha của hai đứa con ḿnh không muốn làm tổn hại đến công việc của bà. Ḿnh nói với bà rằng ngày mai ḿnh sẽ về và học lại tiếng Anh đến khi nào bằng tụi Mỹ mới “ra gió”. Sau đó, ḿnh đi chào tạm biệt một vài bệnh nhân để về quê tiếp tục ăn bám vợ. Lúc từ giă một bà bệnh nhân Mỹ trắng 50 tuổi đẹp như minh tinh màn bạc, thấy ḿnh có vẻ rụt rè hơn ngày thường nên hỏi lư do. Ḿnh cũng nói thật với bà vấn đề ngôn ngữ của ḿnh. Bà yêu cầu gọi bà bác sĩ vào và trước mặt bà bác sĩ bà nói thay mặt cho bệnh nhân vùng này xin lỗi về việc họ đă nhận xét sai về ḿnh và mong ḿnh bỏ qua cho họ, v́ đôi khi sự đau đớn hay trầm uất làm cho họ khó chịu mà không hợp tác với những sinh viên thực tập. Ḿnh c̣n nhớ bà lập lại câu nói: "Don't get discouraged" 3 lần, sau đó nói thêm “you are the best of the best” và bà ta rơi nước mắt. Ḿnh cũng cố ḱm sự xúc động. Ai nói người Tây không t́nh cảm bằng người Đông th́ nên coi phim Hollwood. Sau đó, bà bác sĩ cho ḿnh ở lại với yêu cầu ḿnh phải nói chậm hơn nhiều và phải bảo đảm bệnh nhân hiểu những ǵ ḿnh nói. V́ thật sự giọng tiếng Anh ḿnh nặng cỡ ngang thằng Mọi mà ḿnh lại nói nhanh quá tra tấn đôi tai vốn đă mệt mỏi của bệnh nhân nên ai cũng "hiểu chết liền". Ḿnh ở lại đó hai tháng, được nhiều bệnh nhân tin, viết thư cảm ơn, mời đi nhà thờ vào cuối tuần, ăn tối ở nhà của họ. Ḿnh c̣n được kết bạn với hai sinh viên năm cuối người bản địa và làm mentor cho họ; họ cũng giúp ḿnh nhiều, làm ḿnh tự tin lên. À quên nói thêm rằng bà bác sĩ ḿnh đi người gốc Ư, tính cách và hành xử như cao bồi miền Tây. Ngang tàng nể ngang tàng. Vài tuần cuối ḿnh đi với bà, hầu hết những ǵ ḿnh làm bà ok ngay mà không chút đắn đo. Tóm lại là tiền hung hậu kiết.
Nồi lẫu c̣n nhiều món nhưng sợ quí vị ăn nhiều ngán. Nếu có yêu cầu thêm, gia chủ xin hân hạnh phục vụ trong lần sau. Chúc ngon miệng!
Nguyễn Thanh YKH 29
