Nhân ngày thứ Sáu đầu tiên của tháng 6, 2023, Mục 99 Độ xin hân hạnh giới thiệu bạn đọc bài “Một Lần Thăm Huế” của tác giả Trần Văn Khang. Trước đây BS. Trần Văn Khang đă đến trong Mục 99 Độ qua bài “Tiếng Đàn Xưa” từng gây ngạc nhiên thích thú cho quư Anh Chị Em.
Xin được nhắc lại, BS. Trần Văn Khang tốt nghiệp YK Saigon năm 1963, cựu Nội Trú Giải Phẩu, một Quân Y Sĩ Hiện Dịch với chức vụ cuối cùng là Y Sĩ Trung Tá, và được ân thưởng huy chương cao quư Đệ Ngũ Đẳng Bảo Quốc Huân Chương. Sở thích của BS. Khang bao gồm thổi sáo, làm thơ, viết văn, viết nhạc và hát. BS. Trần Văn Khang là một trong 5 người thầy thuốc trong chương tŕnh Nhạc Áo Trắng Với Cung Đàn do nhạc sĩ kiêm kinh tế gia Vơ Tá Hân tổ chức khoảng trên 4 năm trước tại Quận Cam.
BBT YKH Hải Ngoại trân trọng cám ơn Niên Trưởng BS. Trần Văn Khang cho phép tiếp tục đăng những sáng tác của Niên Trưởng.
Trân Trọng, BBT YKH Hải Ngoại
MỘT LẦN THĂM HUẾ
- Trần Văn Khang -
Ngày ấy đang mùa chinh chiến, Khoa là sinh viên năm thứ hai trường Luật Sài G̣n. Theo lệnh Tổng Động Viên, anh nhập ngũ, được huấn luyện tại Trường Sĩ Quan Thủ Đức. Tốt nghiệp, anh t́nh nguyện vào binh chủng Nhảy Dù. Lại trải qua một thời gian huấn luyện.
Khoa chọn binh chủng này v́ vài lư do. Thứ nhất, anh muốn có nhiều dịp đi đây đi đó. Binh chủng Nhảy Dù luôn di động, nơi nào có nhu cầu tấn công, yểm trợ hay tăng cường, tiếp cứu là được điều động tới. Thứ hai, cha anh ngày xưa kia là một phú nông ở tỉnh Thái B́nh miền Bắc. Trước năm 1954 ông bị Cộng Sản sát hại trong phong trào Cải Cách Ruộng Đất, tố khổ các địa chủ. Khoa nhập ngũ,vào binh chủng nổi tiếng thiện chiến này như là một dịp trả hận cho cha. Thứ ba, anh có một người bạn rất thân tên Hùng. Hùng sau khi đậu Tú Tài, đă t́nh nguyện vào Quân Đội. Người bạn thân này những khi nghỉ phép về Sài G̣n, nhiều lần cùng Khoa và bạn bè gặp nhau, hàn huyên. Hùng kể những cuộc hành quân,những dịp được đặt chân đến nhiều nơi của vùng đất nước tự do Miền Nam. Anh đă là một Trung Úy Đại Đội Trưởng.
Sau khi tốt nghiệp khóa học nhảy dù, Khoa xin được phục vụ cùng một Tiểu Đoàn với Hùng. Hai người bạn thân từ thuở học tṛ, nay lại là bạn đồng ngũ, sanh tử có nhau. Sau nhiều trận đánh và chiến thắng lớn, Khoa Thành một Đại Đội Phó và vẫn sát cánh bên người bạn cũ.
Cũng xin kể thêm là Hùng sinh quán tại Huế, nhiều năm trước khi t́nh nguyện vào quân đội, anh đă từ miền Trung vào Sài G̣n học tại một trường Trung Học, chương tŕnh Pháp. C̣n Khoa theo gia đ́nh từ Thái B́nh di cư vào Sài G̣n năm 1954 từ lúc c̣n nhỏ. Khoa đă học cùng lớp với Hùng vài năm. Hai người bạn hợp tánh nhau lại cùng yêu âm nhạc. Hùng sử dụng Tây Ban Cầm. Khoa Vĩ Cầm. Họ thường cùng nhau đàn hát. Bây giờ trong Quân Đội, hai người bạn đôi khi lại có dịp sinh hoạt ca nhạc bên nhau, mỗi dịp về Hậu Cứ của đơn vị.
Khoa nói với bạn là anh chưa một lần thăm Huế. Anh nghe nói Cố Đô đẹp, với kinh thành cổ kính, sông Hương thơ mộng và Lăng Tẩm trang nghiêm của các vị đế vương. Một dịp vào mùa Hè, Khoa nghỉ phép thường niên hai tuần. Hùng thu xếp cho bạn ḿnh thăm Huế và giới thiệu bạn với gia đ́nh, để có người hướng dẫn bạn lần đầu tiên thăm Cố Đô. Hùng mến người bạn. Anh muốn giới thiệu Khoa cho cô em gái ḿnh là Mỹ Liên. Trong thâm tâm, Hùng nghĩ nếu Khoa và em gái có cơ duyên th́ bạn sẽ thành người thân trong nhà.
Khoa đáp máy bay quân sự, đến Cố Đô anh hằng mong đợi. Anh tạm trú tại Câu Lạc Bộ Sĩ Quan, bên sông Hương. Được hẹn trước, chín giờ sáng hôm sau anh đến thăm gia đ́nh song thân Hùng, mang theo vài món quà nhỏ của ḿnh và của bạn gồm một chai rượu Pháp, bánh và trái cây thổ sản miền sông nước Cửu Long.
Cậu em mười bốn tuổi của Hùng mở cổng một biệt thự nhỏ và đẹp, đón Khoa vào nhà. Cha mẹ Hùng niềm nở chào đón anh. Ông Mạnh, cha của Hùng là một công chức cao cấp của Ṭa Hành Chành Thừa Thiên. Hồi c̣n chế độ của Tổng Thống Diệm, ông làm trong Ṭa Đại Biểu Miền Trung. Bà Mạnh là một Giáo Sư Trung Học. Mỹ Liên, em gái Hùng, năm đó 17 tuổi, vừa đậu Tú Tài I, hết Hè sẽ học năm Đệ Nhất Ban Ctrường Đồng Khánh, nơi mẹ cô phụ trách môn Pháp Văn. Mỹ Liên xuất hiện, duyên dáng với chiếc áo dài màu tím, mái tóc thề đen huyền của cô gái Huế. Cô đem khay nước có b́nh trà và đĩa tách quư để cha mẹ mời bạn của anh ḿnh. Khoa kín đáo nhưng không khỏi sững sờ trước vẻ đẹp vừa ngây thơ, vừa duyên dáng của cô em người bạn. Mỹ Liên trước sự hiện diện của bạn anh ḿnh, người trai cô chỉ nghe anh cô kể chuyện nhưng chưa một lần gặp, cũng có chút e thẹn, đôi má thêm hồng.“Phút đầu gặp nhau” Khoa đă thấy tim ḿnh rung động trước vẻ đẹp hồn nhiên của người con gái Huế. Anh c̣n được biết Mỹ Liên cũng như anh nàng đều yêu mến âm nhạc. Anh nghe bạn nói Mỹ Liên đàn dương cầm và đàn tranh rất khá. Quà của anh tặng nàng là hai tập nhạc soạn cho dương cầm, anh mua tại Sài G̣n. Nàng cám ơn anh. Tuy đă quen giọng Huế của Hùng, tiếng nói của Mỹ Liên anh thấy như tiếng chim uyên, dễ mến.
Có sẵn xe nhà, ngày đầu ông Mạnh sắp xếp cho Mỹ Liên và cậu em trai đưa Khoa đi thăm nhiều đường phố Huế. Cậu em ngồi băng trên với người tài xế của gia đ́nh. Khoa và Mỹ Liên ngồi hàng ghế sau. Mỹ Liên hướng dẫn cho Khoa tên những con đường, một vài ṭa nhà, vài địa danh. Rồi bên sông Hương, họ dừng chân, thư thả đi trên cầu Bạch Hổ. Mấy ngày sau có lúc cùng thả bộ trên cầu Tràng Tiền, thăm chùa Thiên Mụ và nhiều Lăng Tẩm. Hai ngày đầu c̣n cậu em trai đi theo. Sau đó cậu đ̣i bác tài cho xuống xe để đi đá banh cùng bạn bè, đang trong mùa nghỉ Hè.
Buổi trưa, Khoa và nàng thường dùng bữa trưa giản dị tại những hàng quán nhỏ, đôi khi tại Câu Lạc Bộ Sĩ Quan. Những khi chiều đă muộn, sau khi tiễn nàng về nhà với gia đ́nh, Khoa thường dùng cơm tại Câu Lạc Bộ cho tiện. Vài lần anh được cha mẹ Mỹ Liên mời dùng cơm tối. Mẹ của Mỹ Liên nấu các món Huế rất khéo, giới thiệu cho Khoa nhiều món của Cố Đô. Anh đặc biệt thích dùng món bún Ḅ Huế do bà chăm chút nấu, hương vị thơm ngon,khác xa cũng món này anh đă từng dùng tại nhiều nơi khác. Khoa có dịp được thưởng thức những món Huế như Bánh Bèo, Bánh Lá Chả Tôm, Cơm Hến…
Ngày thăm Thành Nội trời bỗng đổ mưa. Anh và nàng đang dạo trên những lối đi lót gạch cổ phải dừng chân, trú mưa dưới mái một dinh cơ cổ kính nơi Hoàng Cung. Mái tóc nàng lấm tấm những giọt mưa, long lanh như những hạt pha lê nhỏ. Khoa thấy nàng thật đẹp, anh nhẹ nhàng:
- Em đẹp như một Hoàng Hậu.
Nàng khẽ cúi đầu, tránh ánh mắt của anh:
- Anh phải nọi như Công Chụa mợi đụng hỉ.
Khoa thân mật, giọng đầy cảm t́nh:
- Anh nói em là Hoàng Hậu, v́ anh ước mơ được làm vua.
Nàng e thẹn, đỏ hồng đôi má.
Một buổi trưa Khoa cùng Mỹ Liên dạo bên Hồ Tĩnh Tâm. Sen trổ những bông hoa, những búp đẹp rực rỡ. Anh ngắm sen, cất lời khen hoa đẹp. Mỹ Liên kể rằng cha nàng thích hoa sen, ưa dùng trà ướp sen nên chọn cho nàng tên là Mỹ Liên.
Một ngày khi mới xế chiều, hai người dạo bên bờ sông Hương. Chợt thấy một thiếu phụ, mang khăn tang trắng, đi đôi dép mỏng, mặt buồn xa vắng, một ḿnh đi trên bờ sông. Nàng dẫn giải:
- Anh biệt không, nhiều người nọi bà là “Gọa Phụ Sông Hương”.
Nàng kể cho anh, thiếu phụ này có người yêu là một Trung Úy, thân thiết yêu thương nhau khoảng hai năm. Sau khi thành hôn được trên bốn tháng th́ người chồng Trung Úy tử trận. Khi xưa,hai người nhiều lần chiều chiều dạo bên sông. Bây giờ người góa phụ đau buồn, một ḿnh đi bên sông Hương, tưởng nhớ người chồng.
Khoa nghe truyện t́nh buồn. Anh thấy bùi ngùi. Ḷng bâng khuâng. Một chút suy tư.
ooOoo
Sau kỳ nghỉ phép, Khoa trở về đơn vị. Hùng hỏi anh:
- Toa thăm Huế vui không? Thấy em moa thế nào, “chịu đèn” th́ moa giúp tác thành cho.
Hai người bạn, từ hồi trung học, cùng theo chương tŕnh Pháp, nên vẫn quen lối xưng hô toa, moa với nhau.
Khoa thành thật nói anh có rất nhiều cảm t́nh với em người bạn, dù mới được quen trong thời gian gần hai tuần. Rồi anh kể lại chuyện anh và Mỹ Liên thấy người “Góa phụ Sông Hương”. Anh đắn đo v́ có thể anh sẽ làm khổ nàng. Khoa nói rơ sự suy tư của ḿnh với người bạn:
- Tụi ḿnh trong đơn vị chiến đấu, nay đây mai đó, có thể sống nay chết mai, chưa biết thế nào. Toa cũng c̣n chưa nghĩ đến chuyện lập gia đ́nh. Moa sợ làm khổ Bích Liên, chưa dám nghĩ tới cảnh Liên sẽ là “Góa phụ Sông Hương” thứ hai!
ooOoo
Tết Mậu Thân, Việt Cộng bất kể thỏa ước tạm ngưng chiến ba ngày đầu năm, đă tổng tấn công khắp các tỉnh thành Miền Nam. Sài G̣n và Huế cũng trong cảnh chiến tranh, nhiều nơi hoang tàn. Thành phố Huế chịu nhiều đau thương nhất. Cố Đô bị tràn ngập bởi đối phương. Cảnh tàn sát khủng khiếp. Những mồ chôn tập thể do Việt Cộng sát hại quân dân cán chính bên phía Việt Nam Cộng Ḥa được t́m thấy sau này. Huế như chít khăn tang v́ cảnh chết chóc khắp nơi. Việt Cộng chiếm đóng nhiều ngày. Sư Đoàn Dù và nhiều đơn vị chiến đấu khác được điều động để giải tỏa. Tiều Đoàn của Hùng và Khoa là một trong những thành phần Quân Lực được lệnh hành quân giải nguy Cố Đô. Sau vài ngày, quân đội Cộng Ḥa đă làm chủ được t́nh h́nh. Nhưng tiếng súng chống trả đôi lúc vẫn c̣n rải rác khắp nơi v́ một số quân của đối phương chưa rút ra khỏi thành phố.
Khi t́nh h́nh mới tạm yên, Hùng và Khoa t́m cách đến khu nhà ông bà Mạnh, gia đ́nh của Hùng. Dăy phố này không bị bom đạn tàn phá nhiều như những khu vực khác. Người lân cận cho biết những ngày Việt Cộng chiếm đóng Huế, nhiều lần quân lính Cộng Sản và Cán bộ nằm vùng phía bên kia đă t́m đến nhà ông Mạnh. Rất là may mắn, mấy ngày trước Tết, cả nhà ông đă đi Đà Nẵng để ăn Tết với đại gia đ́nh bên bà Mẹ của Hùng. Đà Nẵng cũng chịu cảnh tấn công nặng nề, nhưng không bị chiếm đóng và tránh được cảnh tàn sát kinh hoàng như Huế.
Tiếng súng lớn nhỏ vẫn c̣n nghe rải rác đó đây. Hùng và Khoa đang thăm hỏi những người dân ở gần khu nhà, th́nh ĺnh một trái Bích Kích Pháo 60 ly rơi nổ gần bên, làm sụp một căn nhà mái đỏ. Gạch ngói rơi tứ tung. Lửa bốc cháy. Nhiều người bị thương. Hai người dân thiệt mạng tại chỗ. Hùng vô sự. Khoa bị một mảnh đạn vào ống chân phải. Có lẽ găy xương. Nh́n hai bàn tay, c̣n nguyên vẹn, anh mừng thầm không bị tử vong và c̣n hai bàn tay để sử dụng vĩ cầm. Người chiến sĩ, dù bị thương, vẫn giữ tâm hồn nghệ sĩ. Khoa mau chóng được toán Quân Y tiền tuyến săn sóc sơ khởi, rồi trực thăng Mỹ khẩn cấp chở tới Tổng Y Viện Duy Tân Đà Nẵng đề điều trị. Anh được giải phẫu, lấy mảnh đạn nơi chân, bó bột có một “cửa sổ” để hàng ngày Y Tá săn sóc vết thương. Hùng, Mỹ Liên và gia đ́nh ông bà Mạnh đến thăm anh nhiều lần.
ooOoo
Sau gần một tháng điều trị, Khoa được xuất viện. Hai tháng sau, cắt bột. Anh phải dùng nạng cả ba tháng và được săn sóc tại một Trung Tâm Hồi Lực. Một năm sau ngày bị chiến thương, anh được Hội Đồng Miễn Dịch cho giải ngũ. Với một bên chân từng bị găy xương, dù đă lành, anh không thể hành quân di chuyển với quân trang hay nhảy dù được nữa. Nếu xin tiếp tục phục vụ trong Quân Đội, anh sẽ được xếp “Loại Hai”, làm việc văn pḥng, điều mà anh không muốn. Khoa thường xuyên gặp Mỹ Liên. Nàng lúc đó đang theo học Văn Khoa, Đại Học Huế. Khoa và Mỹ Liên thành hôn khoảng gần hai năm sau ngày anh bị chiến thương. Hai người vui hưởng hôn nhân hạnh phúc. Không c̣n mối âu lo Mỹ Liên trở thành người Góa Phụ Sông Hương thứ hai.
Trần Văn Khang
Phụ Lục: Người viết đă tặng Khoa và Mỹ Liên mấy ḍng thơ sau:
MỘT LẦN THĂM HUẾ
Một lần anh về thăm đất Thần Kinh
Huế xưa đẹp với ḍng sông thanh b́nh
Anh quen cô gái học trường Đồng Khánh
Để bao kỷ niệm đẹp măi không quên
Qua cầu Bạch Hổ nàng bước chân êm
Sóng nước sông Hương tiếng nàng th́ thầm
Chùa Thiên Mụ tóc nàng đan sợi nắng
Cầu Tràng Tiền nón nàng thơ nghiêng nghiêng
Ngày thăm Thành Nội trời bỗng đổ mưa
Nàng cùng anh trú mái cung điện xưa
Tự dưng anh thấy nàng đẹp Hoàng Hậu
Và anh thứ dân ước mơ làm vua
Thế nhưng nàng c̣n học tṛ ngây thơ
Anh c̣n chinh chiến đây đó sông hồ
Có yêu đành yêu nàng trong tâm tưởng
Để nàng an b́nh với Cố Đô xưa
Nàng măi an b́nh với Cố Đô xưa
Tvk