TẢN MẠN về CHỦ ĐỀ MÊ và YÊU
của NGU - YÊN
Chúng tôi đến thăm Houston khi thành phố quen thuộc này bắt đầu có những trộ mưa ngắn kèm theo ít nhiều sấm sét. Ra khỏi phi trường, chúng tôi nếm ngay không khí oi bức và ẩm, khiến người mình có cảm giác như áo quần cứ dính vào da.
Trước ngày đi, anh Lê Cảnh Thạnh, một đàn anh trong Chính Trị Kinh Doanh Đà Lạt, có ĐT cho biết sẽ có màn trình diễn của anh Ngu Yên trong đêm Hội Ngộ của nhóm Phượng Vỹ Đồng Khánh & Quốc Học ở Houston. Tôi chỉ mong đợi có thế thôi. Vợ chồng chúng tôi cùng với anh chị Nguyễn Khoa Hoạt & Trang đến sau Ngu Yên, nhưng trước các bạn K8 Chính Trị Kinh Doanh ở Houston gồm vợ chồng Sơn và Phong & Hạnh.
Chương trình văn nghệ mở đầu với mục ngâm thơ của Ngu Yên với đề tài MÊ và YÊU, khiến cả hội trường vang vang tiếng vỗ tay rộn rã, thổn thức trong tim những nhịp điệu của yêu thương, và lung linh cháy sáng trong ánh mắt từng người những đam mê ngày son trẻ. Một Ngu Yên, với vẫn một dáng nghệ sĩ lang bạt, vẫn một giọng nói trầm trầm đặc biệt, vẫn một giọng ngâm thật lôi cuốn, khi chậm khi nhanh, với cuối mỗi câu nói hay câu thơ là những tiếng nhạc đệm từ cây guitar vắt chéo trên vai. Cuối phần ngâm thơ là phần trình bày bản nhạc “Lời Hứa Cuối Cùng” do chính anh biên sọan.
Ngu Yên bắt đầu đề tài với câu truyện ngắn, diễn tả hình ảnh người vợ của một người bạn thân của mình đã mất nhiều năm trước, đưa tiễn anh ra về. Từ trong xe anh nhìn thấy người vợ của bạn mình đứng trên thềm nhà, ở góc chị vẫn hằng đứng bên cạnh chồng những khi vợ chồng họ đưa tiễn anh trước đây. Hình ảnh đó biểu hiện cho tình yêu, của mãi mãi yêu nhau, của mãi mãi thương nhớ nhau. Khi hãy còn bên nhau hay trong cô đơn vì một người đã buông tay. “If You Go Away” là bản nhạc Ngu Yên hát từng câu một, song song với những lời ngâm thơ của mình.
Vì sợ ghi sai, tôi hỏi xin Ngu Yên nguyên bản ngâm thơ của anh và xin được sao gởi đến quý bạn dưới đây:
Người đàn bà nhìn buổi chiều
qua đôi mắt
về chiều.
Tiếng hát Frank Sinatra phím dương cầm than khóc
nhắc lại lời chia ly
If you go away, if you go away, if you go away.. (*)
70 năm như thả viên đá xuống giếng
vọng lại âm thất thanh
không kịp lăn
đá lún sâu vào lá êm thời gian ủ mục.
Người đàn bà nhớ chồng
nhìn buổi chiều
qua dĩ vãng.
Mới hôm nào
ông đứng không xa, vừa tầm tay
nhìn bà
cười như cậu trai mê gái.
Bỗng dưng trái tim ông ngừng đập
ngã xuống
biến thành tro.
Chuyện như mới hôm nào
If you go away, if you go away, if you go away....
But if you stay, I'll make you a night
Nếu anh còn sống,
em sẽ vì anh cho đêm tuyệt vời
Like no night has been, or will be again.
Một đêm trước sau không bao giờ có nữa
I'll sail on your smile, I'll ride on your touch,
Em sẽ bồng bềnh trên môi rồi quằn quại trong tay,
I'll talk to your eyes that I love so much.
Nhìn sâu vào mắt bằng lời yêu tha thiết.
But if you go, go, I won't cry,
Nếu phải đi, đành thôi, em giữ lệ tiễn đưa
Though the good is gone from the word goodbye,
Khi vĩnh biệt là trần gian tan tác,
If you go away, if you go away, if you go away...(*)
Bây giờ anh đã đi xa, anh đã đi xa, anh đã đi xa...)
Người đàn bà mở cửa
nhìn buổi chiều
đêm dần đen cõi nhớ.
tim bà thì thầm:
Anh thật sự không trở về nữa sao?
(*) If you go away. Ca khúc chính: Ne me qutte pas của Jacques Brel. Lời tiếng Anh của Rod McKuen.
(**) Chuyển lời ca khúc theo tinh thần bài thơ, không theo đúng bài nhạc.
Ngu Yên
Ai trong chúng ta mà lại không từng đi qua con đường của Mê và Yêu, nhất là trong tuổi xuân xanh của “les vertes années.” Có Mê rồi mới có Yêu? Hay không cần Mê mà vội Yêu ngay?! Hay là yêu quá cao thượng nên không dám bộc lộ, hoặc quá trắng trợn ngày ngày trồng cây si trước nhà nàng? Phải chăng bạn đã từng nhắn gởi tâm tình qua thư gởi tay hay qua cánh hoa ép vội trong trang sách? Hay bạn thường đứng xa nhìn ngóng người mình Yêu, vì sợ ngập ngừng không biết nói năng chi? Phải chăng bạn đã nhiều lần mộng tưởng người mình Yêu trong những giấc mơ thần tiên hay gởi gắm tâm tình qua những bản tình ca? Và đã có biết bao thi nhân nổi tiếng vì những bài thơ ca tụng tình Yêu, khi có nó hay khi mất nó.
Nói về Yêu hay định nghĩa thế nào là Yêu thì quả thực khó vì tùy người đối diện và tùy thời gian cho phép. Nhưng chắc ai cũng đồng ý là Yêu không đơn giản như 3 chữ viết của nó. Mấy ai lãng đãng hiểu được:
“Làm sao định nghĩa được tình Yêu.
Có nghĩa gì đâu một buổi chiều.
Nó chiếm hồn ta bằng nắng nhạt.
Bằng mây nhè nhẹ gió đìu hiu.”
Xuân Diệu
Chúng ta cũng thường nghe khúc nhạc sau đây:
“Biết làm sao định
nghĩa được tình yêu
Lòng yêu thì cho mà đâu biết nhiều
Yêu như khung trời bao la
Yêu trong như dòng suối vắng
Hay yêu là nên cay đắng”
Trần Thiện Thanh
Như chuyện tình cờ đứng gần nhau chờ cơn mưa qua đi cũng mang đến một mùi hương thương nhớ khó quên. Yêu thì chưa hẳn đã Yêu, cũng chưa hẳn là tiếng sét ái tình, nhưng một chút băn khoăn trong lòng. Một phút vương vấn có đủ mạnh không để tìm đến nhau trong những cơn mưa sau.
“Em mượn bờ vai
Che chiều mưa đổ
Tiếc mưa không dài
Tiếc lời chưa ngỏ”
Hà Huyền Chi
Người đời thường ca tụng tình Yêu đầu đời, khi trai thời chưa khôn kịp, gái thời như búp hoa hé nở trong ban mai. Tình vừa chớm trong e lệ, ngây thơ trong trắng. Mắt nhìn nhau mà hồn đã thẫn thờ. Theo thời gian, niềm Yêu thương càng trỗi mạnh, tình Yêu dần chín mùi đậm đà. Nhưng mấy ai có được diễm phúc khi tình thứ nhất là tình cuối của nhau.
“Anh chỉ có một tình yêu thứ nhất
Anh cho em, kèm với một lá thư
Em không lấy, và tình anh đã mất
Tình đã cho không lấy lại bao giờ
Thư thì mỏng như suốt đời mộng ảo”
Xuân Diệu
Đa số đều cho đường vào tình yêu thường là hoa mộng và đẹp như mơ, dù ai cũng biết “đường vào tình Yêu có trăm lần vui, có vạn lần buồn.” Dù “Yêu là chết trong lòng một ít, vì mấy khi yêu mà chắc được yêu”, hoặc “Tình mất vui lúc đã vẹn câu thề, đời chỉ đẹp những khi còn dang dở” nhưng ai cũng đòi Yêu, muốn Yêu, và được Yêu. Yêu một chút cũng là Yêu. Yêu một thoáng cũng là Yêu. Yêu muộn màng. Yêu cay đắng. Yêu nhiều, Yêu đắm đuối, Yêu chết người, Yêu điên cuồng, Yêu dang dở, Yêu một chiều, Yêu platonic, Yêu hoài, Yêu triền miên, Yêu suốt đời. Tình Yêu đầu như trang giấy trắng, tình Yêu cuối huyền diệu trong hoàng hôn. Hay Yêu mệt nghỉ, thầm Yêu trộm nhớ, bạ đâu Yêu đó, rồi Yêu chỉ vì biết đó là Yêu…
“Tình Yêu như cánh chuồn chuồn
Khi vui nó đậu khi buồn nó bay
Nghe hay hay, vui vui, mà tui không hiểu…
Sao tình yêu như cánh chuồn chuồn? Kỳ há!
Nhưng rồi tui đã lớn khôn
Tui cũng hiểu được cái gì tình yêu
Tình yêu không phải cánh chuồn
Mà là mơ mộng mà là mây bay
Có gì đẹp bằng mây bay chiều chiều
Và mơ mộng bằng mây trắng bay
Nhìn rất đẹp và rất nên thơ
Và gợi hứng bao vần thơ đẹp
Nhưng thử hỏi, ai người diễm phúc
Nắm cụm mây hay một sợi mây?”
Thái Q. Đáng
Nếu Yêu nhẹ nhàng như đám mây và đìu hiu như cơn gió thoảng, là mơ mộng len lén vào hồn ta hồi nào không biết thì làm gì có chuyện chết vì Yêu, hoặc tim tan vỡ khi “Tình Yêu như trái phá con tim mù lòa.” Rồi Yêu là rung động, im lặng bên nhau để cảm nhận là của nhau, hay trải qua bao nhiêu đợi chờ nhau để đổi lấy một lời. Là gom lại những thương nhớ, là trải qua bao kỷ niệm, bao chờ mong, với nhau, bên nhau. Là cho nhau tâm niệm và nhận lòng chung thủy. Là gìn giữ tình Yêu, là vun xới cho tình Yêu bền đẹp, trong sáng. Là tha thứ, là rộng lượng, hy sinh. Là biết ăn năn hối lỗi, biết say sorry. Là chia ngọt xẻ bùi, là Yêu nhau lắm cắn nhau đau. Nếu có nhiều lúc tình Yêu đem đến hạnh phúc khi có nhau, khi bên nhau, hoặc đôi khi cho ta âu lo trong chờ đợi tin từ nơi xa xôi, từ chiến trường, thì cũng có những khi tình Yêu cho ta dằn vặt, đay nghiến, khổ sở, ghét bỏ, gãy đổ, hận thù, đau đớn, chia phôi…
“Tình thổi gió, màu yêu lên phất phới
Nhưng đôi ngày, tình mới đã thành xưa
Nắng mọc chưa tin, hoa mọc không ngờ
Tình yêu đến, tình yêu đi ai biết
Trong gặp gỡ đã có mầm ly biệt”
Xuân Diệu
Ngu Yên không nói nhiều về chữ Mê, nên tôi cũng xin được giới hạn về diễn dịch Mê. Mọi người cũng hiểu Mê tức là mất tự chủ, mất ý thức như khi mình bị gây Mê, chẳng biết trời đất xung quanh. Ngoài đời, khi ta bước vào cơn Mê, ta chỉ biết làm theo sự ham Mê, không biết đến trúng trật, sai trái vì cơn Mê khiến ta dễ mất hẳn lý trí suy xét, sinh ra nào là Mê tín, Mê dị đoan, Mê tiền, Mê cờ bạc, Mê rượu chè, Mê ăn chơi, Mê ngủ, …
Là đàn ông, có lẽ ai cũng có cái tội… Mê gái hay Mê đờn bà nói chung. Đây là tội tổ tông, nên chúng ta khó tránh khỏi được sự Mê say trước một vẻ đẹp Mê hồn. Rồi chúng ta dễ dàng bị Mê hoặc, đâm ra Mê mệt, si Mê, Mê mẩn, rồi u Mê… Có khi đêm về, lại còn “đê Mê lòng nhớ đếm qua giấc mơ môi em hé rung”! Nhưng nếu đặt sự Mê vào đúng chỗ (so với Mê Gái hay Mê ba cái tầm thường khác) như Mê đọc sách kiếm hiệp, Mê coi phim Đại Hàn, Mê hát Karaoke, Mê du lịch, Mê gỏ trên computer, Mê làm việc… thì sự Mê này, còn gọi là Đam Mê, là một yếu tố cần thiết cho một công việc. Làm bất cứ chuyện gì, nếu không có một chút đam Mê thì chắc cũng khó hoàn tất.Tuy nhiên đam Mê cần phải đặt đúng chỗ, và phải kèm theo những đức tính khác như kiên nhẫn, ý chí, cần mẫn, sáng tạo… mới dễ đưa đến thành công cho một người trong từng giai đoạn.
“Mùa Xuân lên núi
Nghe tiếng chuông phổ độ
Cốt cho lòng vơi hết nỗi sân si.
Còn Mê rượu thì làm sao giác ngộ
Xin lỗi Ngài cho con uống vài ly
Trời ơi, thương người đâu có tội
Ai thương ta là ta chẳng chối từ
Hồ Chí Bửu
Có một cái Mê mà người nào mắc phải không bao giờ bị la rầy, hay giận hờn. Ngược lại cái Mê đó đôi khi làm tình nghĩa vợ chồng thắm thiết, bền vững hơn. Đó là Mê Vợ hay Mê chồng. Có điều, ít khi có chuyện cả vợ và chồng cùng Mê nhau, một trong 2 người là đủ rồi, với đa số là chồng Mê vợ là chuyện thường tình nhất trên thế gian này. Bạn nào đọc đến đây mà chưa Mê vợ mình, Mê đúng cách, đúng kiểu thì lo tìm hỏi Mê cho đúng để được yên thân.
Để kết bài, tình Yêu là cho và nhận. Có vậy mới là tình yêu. Cho một nụ cười, cho một cái nguýt. Cho một lời nói dịu dàng, cho một ánh mắt thầm nhớ. Nhận một xiết tay ấm áp, nhận một sợi tóc rơi nhẹ trên vai. Nhận sự hồn nhiên vui tươi của nhau. Nhận sự chân thành đôi lứa. Cho cả cuộc đời. Nhận lấy tin yêu. Cho và nhận đều khó như nhau. Tình Yêu đích thực có được khi có sự hài hoà giữa cho và nhận. Với phần cho trội hơn phần nhận đôi chút.
“Tình Yêu không hợp đồng
Không giống như hoạt động kinh doanh
Không có hao hụt và phần trăm độ ẩm
Không có khấu trừ tỷ lệ tạp chất
Không có phương tiện vận chuyển bên A hay bên B chịu
Không có thời gian bốc dỡ
Không lưu kho và thanh lý hợp đồng.
Tình yêu là cho và nhận
Không có sự mặc cả hơn thua
Yêu cái đẹp của nhau và delete cái xấu.”
Trần Vấn Lệ
Mong có ngày gặp lại Ngu Yên, trong một đêm thơ nhạc tại Cali, cùng với các bạn K8 CTKD. Không cần nhiều vì sợ loãng không khí thân sơ, chỉ vài chục người cũng đủ cho Ngu Yên cảm thấy ấm lòng khi mang truyền tâm tình nghệ sĩ của mình.
*Đính kèm theo bài viết này là bản nhạc “Lời Hứa Cuối Cùng”
Vĩnh Chánh,
CA, tháng 9, 2014
