Tay Áo Xanh-Greensleeves

Sau những ấm áp ân tình của ngày lễ Tạ Ơn thì những giai điệu Giáng Sinh đã âm vang réo rắt từ những môi đời. Những ngày trong tháng 12 dường như háo hức, vội vã hơn với những ca từ hân hoan đón chào ngày tuyệt vời nhất trong năm. Và nói đến giai điệu Giáng Sinh thì không thể thiếu Greensleeves.

Những giai điệu hay tồn tại mãi theo thời gian, vĩnh hằng như cái thiện, trường cửu như cái đẹp, và bất biến như chân lý. Lật tìm lại những truyền thuyết và câu chuyện dân gian quanh bài hát Greensleeves làm bài hát dường như càng huyền thoại và thi vị hơn. Nếu lời đồn rằng bài hát là của một vị vua quyền thế đa năng, dám nhận chịu rút phép thông công để được ly dị nữ hoàng, dám đặt tình yêu trên mọi áp lực để cưới cho được nàng công nương xinh đẹp và tươi trẻ thì quả là một bài tình ca của một quân vương đa tình làm say đắm đời thường. Bởi quyền năng là thế mà phải than van, qụy lụy trước người đẹp áo xanh. Bởi trái tim tối thượng của quân vương hải hà như vây mà phải chịu ngục tù trong một tình yêu không được đáp trả bởi môt giai nhân.

Alas, my love, you do me wrong,
To cast me off discourteously.
For I have loved you well and long,
Delighting in your company.

Greensleeves was all my joy
Greensleeves was my delight,
Greensleeves was my heart of gold,
And who but my lady , Greensleeves.

Your vows you’ve broken, like my heart,
Oh, why did you so enrapture me?
Now I remain in a world apart
But my heart remains in captivity.

Than ôi! Tình hỡi sao em nỡ
Ruồng rẫy tình anh thật phũ phàng
Lòng anh sâu đậm và da diết
Mong gần bên em, em thấu chăng!

Áo xanh là niềm vui của anh
Áo xanh là hạnh phúc đong đầy
Áo xanh là tim vàng yêu quý
Còn ai khác nữa! Chính là em

Lời em nguyện thề như tim vỡ
Sao em đã làm ta mê muội
Giờ thì xa cách người đôi ngã
Nhưng trái tim ta em trót giam

Bài ca không một lời ngợi ca nét đẹp người nữ làm xao xuyến quân vương như Hoa Trinh Nữ của ca nhạc sĩ Trần Thiện Thanh - Nhật Trường, hay làm xao xuyến Chúa thượng Nguyễn Phước Lan bằng tiếng hát và nhan sắc bên dòng sông Thu của nàng thôn nữ hái dâu Chiêm Sơn. Bài hát chỉ ngợi ca tay áo xanh, đôi tay áo xanh phồng vai của người nữ thời trung cổ. Một màu xanh lá cây làm tù ngục một tình yêu.

Màu xanh lá ấy cũng mang nhiều ý nghĩa. Từ những ý niệm tượng trưng đến huyền thoại: Màu xanh lá luôn là biểu tượng của sự sinh trưởng, của giao hoan. Màu xanh lá trên tay áo có phải là những dấu cỏ xanh sót lại sau những phút truy hoan trên cánh đồng hoang lạc ngoài nôi cỏ mây ngàn của người con gái lãng mạn? Hay màu xanh lá ngọc quý phái ấy từ những tấm vải tơ lụa quý giá của công nương kín cổng cao tường? Mọi giải đoán đều hồ đồ và thừa thãi khi chính giai điệu du dương, cổ điển mà quý phái của bài ca đã làm rung động và ảnh hưởng đến mọi người, mọi thời trong hơn 5 thế kỷ. Năm 1962, Sammy Cahn đã soạn lời Home in the Meadow dựa theo Greensleeves trong cuốn phim cao bồi How The West Was Won, trình bày qua tiếng hát Debbie Reynolds:

Away, away, come away with me
where the grass grows wild and the winds blow free
Away, away, come away with me
and I'll build you a home in the meadow...

Vua nhạc rock Elvis Presley cũng đã làm ngất ngây khán giả qua bài hát Stay Away trong phim Stay Away, Joe năm 1968 cũng dựa vào giai điệu quyến rũ Greensleeves này.

Ten thousand miles even though I roam
I can hear the call of the hills of home
The canyons high and the valleys low
Echo "How can you stay away"...

Năm 1973, nhạc sĩ Phạm Duy cũng phổ lời Việt cho ca khúc, tựa là Vai Áo Màu Xanh qua tiếng hát ngọt ngào của Thái Hiền:

Tình tôi tan nát
Than ôi yêu người ôi yêu mãi
Nhưng sao mà như mất em rồi
Tình tôi say đắm đã lâu
Hỡi người tôi yêu dấu
Đã cho được gần nhau

Chiếc áo đó có đôi vai
Xanh màu xanh ân ái
Xanh như một hạnh phúc lâu dài
Hỡi hỡi chiếc áo xanh tươi
Ai người sẽ tới
Nghe tôi kể chuyện xa xôi

Người ơi không nhớ đến tôi
Tôi càng như thương nhớ
Thương yêu hình bóng cũ xa vời
Người ơi như đã thoát ly tôi
Tôi càng như trói
Thân tôi vào người mà thôi.

Greensleeves là một tình ca buồn. Người ta không hát Greensleeves mà chỉ trình tấu với organ, piano hay harp trong nhà thờ. Bởi giai điệu cổ truyền dân gian mượt mà, chầm chậm làm lắng đọng tâm hồn và phù hợp với khung cảnh thánh đường. Mãi đến năm 1865, William Chatterton Dix đã viết lời “What Child Is This?” thì ca khúc này càng đẹp và ngân vang trong mỗi dịp Giáng Sinh:

What child is this, who, laid to rest
On Mary's lap, is sleeping?
Whom angels greet with voices sweet,
While shepherds watch are keeping?
This, this is Christ the King,
Whom shepherds guard and angels sing:
Haste, haste to bring him praise,
The Babe, the Son of Mary!

So bring Him incense, gold, and myrrh,
Come peasant king to praise Him,
The King of kings of glory brings,
Let loving hearts enthrone Him.
Raise, raise the song on high,
Let singing fill the earth and sky,
Joy, joy, for Christ is born,
The Babe, the Son of Mary!

What child is this, who, laid to rest
On Mary's lap, is sleeping?
Whom angels greet with voices sweet,
While shepherds watch are keeping?
This, this is Christ the King,
Whom shepherds watch and angels sing:
Haste, haste to bring him praise,
The Babe, the Son of Mary!

Lời ca nào cũng đẹp, lời ca nào cũng hay. Từ những than trách phụ tình trong Greensleeves thời trung cổ, từ những ước muốn xây dựng một miền Viễn Tây Hoa Kỳ kiêu hùng, đến những ngợi ca mừng đấng cứu thế ra đời. Bởi giai điêu Greensleeves quá đẹp. Đẹp như nàng thiếu nữ mắt xanh lơ, tóc vàng. Đẹp như dáng môt tà áo xanh ngọc biếc trên cánh đồng lúa mạch xứ sương mù trong chiều vàng. Cái đẹp hiển nhiên diu dàng, duyên dáng cổ truyền vốn có của giai điệu mà những ca từ chỉ là chút phấn son, chút sắc màu chấm phá điểm tô thêm.

Tình yêu luôn đẹp và trường cửu. Trường cửu như tình yêu của thượng đế dành cho con người. Trường cửu evergreen như những nhánh ô-rô (holly), những nhành lá thơm nguyệt quế (paradise tree) giăng mắc mọi nơi, lấp lánh sắc màu ngày hội lớn. Trong âm vang thánh thót tiếng chuông ngân và giai điệu Greensleeves bất tử.

NP Bảo Sinh

Mozart-Greensleeves music video: http://www.youtube.com/watch?v=ldSvr_nDjKU

<< trang truoc     << trang chu