CÔ HỌA SĨ

CAO THANH TÂM

T

rong buổi họp hội đồng giáo sư hàng tuần Dung đến trễ và chui vào hàng ghế sau cùng bên cạnh một cô gái mảnh mai có mái tóc dài gợn sóng ôm lấy khuôn mặt thanh tú xinh xắn. Cô ta là một người lạ có lẽ mới được thuyên chuyển về trường này. Không muốn làm cản trở lúc bà hiệu trưởng đang mở đầu buổi họp nên nàng chỉ mĩm cười làm quen với cô bạn đồng nghiệp rồi vội vàng mở sổ tay ghi chép. Hôm nay gần tết trường sắp tổ chức văn nghệ cùng với trường Phan chu Trinh. Dung và chị Như được bà Hiệu trưởng phân công tập văn nghệ cho học sinh như mọi năm. Đang cắm cúi ghi chép Dung chợt giật mình vì bà hiệu trưởng đang nhắc đến tên mình cùng với một cái tên lạ mà nàng đoán chắc là của cô gái xinh xắn đang ngồi bên cạnh mình:

-Năm nay cô Dung và cô Như gắng tập cho xong hoạt cảnh “Đi chơi chùa Hương” của Nguyễn nhược Pháp. Hai cô có thể đi các lớp lựa những em hợp các vai trong màn này. Đặc biệt năm nay trường mình có sự hợp tác của cô Thanh Ngọc vừa mới được thuyên chuyển về, xin giới thiệu với các anh chị cô Thanh Ngọc sẽ dạy môn vẽ và cô sẽ giúp ban văn nghệ vẽ tấm phông cho hoạt cảnh Đi chơi chùa Hương, xin các anh chị chào đón cô Thanh Ngọc!

Tiếng vỗ tay rào rào như pháo, ai cũng vui vẻ khi có được một cô bạn đồng nghiệp dễ thương, nhất là các nam giáo sư độc thân. Dung mau mắn đưa tay ra bắt tay Ngọc với nụ cười thân ái;

-Rất hân hạnh được bắt tay Ngọc đầu tiên!

Các bạn đồng nghiệp ngồi ở các hàng ghế trên đều quay lưng lại nhìn cô bạn mới. Dung hỏi nhỏ:

-Ngọc mới trình diện hôm nay à?

Cô giáo dạy vẽ rụt rè nói:

-Em mới về trình diện hôm qua. Bà hiệu trưởng bảo hôm nay có buổi họp hàng tuần sẽ giới thiệu với các anh chị.

Dung thân mật:

-Có lẽ tụi mình cùng tuổi, gọi nhau bằng tên nhé. Dung hai mươi bốn tuổi, về trường này được hơn một năm nay, còn Ngọc?

-Em hai mươi ba tuổi, mới ra trường và được chuyển về đây ngay.

Dung ngạc nhiên:

-Mới ra trường mà được về đây thật là may mắn lắm đó. Dung ra trường phải dạy tận Tuy Hòa cả hai năm mới xin thuyên chuyển theo chồng nếu không cũng còn lâu lắm mới được về đây!

-Em cũng được chuyển theo chồng, nhà em là trung úy tâm lý chiến đóng ở đồi Xu...

-Thôi tụi mình xuýt xoát tuổi nhau đừng chị em nữa, gọi nhau bằng tên cho thân mật .

Từ đó Thanh Ngọc và Dung thân nhau. Ngọc có vẻ cô đơn trong môi trường mới mặc dù Dung cố gắng đưa cô giáo dạy vẽ này đến gần các bạn đồng nghiệp. Thanh Ngọc có dáng gầy gầy thanh thoát của một người mẫu, tất cả mọi nét trên khuôn mặt nàng đều có dáng nhẹ nhàng buồn buồn và cô đơn. Có nhiều nam giáo sư độc thân trong trường thấy Dung và Thanh Ngọc thân nhau thường hỏi han về cô họa sĩ xinh đẹp này và Dung luôn luôn gạt đi:

-Không được đâu, Thanh Ngọc có gia đình rồi!

-Chắc không? Ngọc còn độc thân mà, trông cô ấy như một nữ sinh. Thôi Dung làm ơn làm phước ghép dùm tôi đi...

Có khi tức quá Dung bảo mấy anh đồng nghiệp:

-Không tin thì ráng đợi chiều nào khoảng sáu giờ chồng Ngọc cũng đến đón cô ấy...

Thật vậy, chồng Thanh Ngọc là một viên trung úy cao ráo đẹp trai rất xứng với cô và hình như họ mới cưới nhau nhưng sao mọi người chung quanh cảm thấy lứa đôi này không nồng ấm mấy. Ngọc không hề nói đến chồng trong những câu chuyện phiếm với bạn bè trừ khi có ai nhắc đến. Trung úy Hòa chồng Ngọc có dáng hào hoa phong nhã của một sĩ quan tâm lý chiến, chắc chắn anh ta có nhiều đào, nhưng vợ anh ta đẹp quá còn ai hơn Ngọc được, Ngọc vừa đẹp vừa tài hoa. Dung thường nghĩ như vậy. Qua buổi văn nghệ của trường, ai cũng công nhận là tấm phông Ngọc vẽ cho hoạt cảnh Đi chơi chùa Hương quá đẹp; Ngọc như để cả tâm hồn vào dòng sông con đò, ngọn núi, ngôi chùa và cỏ hoa. Khi tấm màn màu rượu chát được kéo lên, người xem như thấy cả một không gian mơ mộng trong thơ Nguyễn Nhược Pháp được ẩn hiện một cách sống động tài tình. Dung thường nói là hoạt cảnh này thành công là do tài của Thanh Ngọc. Cô còn hay vẽ áo dài cho các bạn cùng trường, Dung thường được ưu tiên có những chiếc áo trang nhã mỹ thuật do Ngọc vẽ. Điều đó thể hiện ở cách trang điểm nhẹ nhàng kín đáo nơi Ngọc. Dung thường bắt chước Ngọc mọi thứ về mặt mỹ thuật nhưng bao giờ cũng thấy mình thua xa và càng ngày càng mến phục bạn. Thế nhưng dù rất thân nhau Dung cũng không bao giờ nghe bạn tâm sự về gia đình, chồng con. Một hôm vào giờ ra chơi Dung đang lục lọi ở thư viện tìm một quyển truyện thì Thanh Ngọc xuất hiện sau lưng, Dung ngạc nhiên thấy vẻ bơ phờ trên gương mặt xanh xao của bạn:

-Ngọc làm sao vậy, bịnh hả?

-Không! Dung này... Hình như Ngọc có thai... Trễ hai tuần rồi...

Dung vui mừng ôm bạn:

-Chắc chắn rồi, nếu Ngọc còn nghi ngờ thì vào bịnh viện xin thử thỏ đi!

Ngọc lơ đãng:

-Từ từ rồi cũng biết, thử làm gì...

Dung ngạc nhiên nhìn vẻ suy tư của Ngọc, hình như cô không mấy vui vì tin mừng này... Rồi sau đó Ngọc trở lại như trước nghĩa là lúc nào cũng buồn buồn xa vắng và cô đơn. Rồi Ngọc sinh được một đứa con trai và tất cả như thay đổi nơi cô, Ngọc sinh động vui vẻ và luôn nhắc đến con, người cô đầy đặn mạnh khỏe và tự tin hơn. Người ta nói gái một con trông mòn con mắt thật là đúng với Thanh Ngọc, nhưng riêng Dung vẫn không chắc là Ngọc có hạnh phúc không vì đôi khi nàng vẫn nhận ra một thoáng cô đơn trong mắt bạn.

Sau mấy ngày hội chợ kỷ niệm ngày lễ Hai bà Trưng thì biến cố 30/3 ập đến cho thành phố Đà nẵng. Trường trở thành nơi cho đồng bào tản cư ở Quảng Trị và Huế tràn vào. Thế là trường lớp thầy trò tan tác sau mùa hè năm đó, ngôi trường của Dung bị giải tán để biến thành trường đại học ngoại ngữ, Dung và Ngọc được chuyển đi hai trường khác nhau. Thời gian chồng Ngọc và chồng Dung ở trại tập trung là thời gian hai đứa qua lại thân thiết để an ủi và chia sẽ cho nhau những nỗi buồn khổ trong cuộc sống mới, đó là lúc Dung hiểu về Ngọc nhiều hơn. Có một lần sau khi đi thăm nuôi chồng về Ngọc dẫn con lại nhà Dung ở lại suốt ngày và kể cho Dung nghe tất cả về gia đình mình:

-Dung biết không, đáng lẽ tụi mình ly dị nhau vào những ngày cuối tháng ba...

-Ngọc có nói chơi không? Tại sao tự nhiên lại ly dị, có nghe Ngọc than thở gì về chồng đâu?

Ngọc buồn buồn:

-Nói ra kỳ quá nên từ lâu Ngọc gắng gượng sống với ông ấy chứ có hạnh phúc gì đâu...

Càng lúc Dung càng ngạc nhiên:

-Vì vấn đề gì Ngọc có thể nói rõ hơn được không? Nhưng mà nay anh ta đang ở tù thì chuyện đó không nên nghĩ đến nữa phải không Ngọc? Sau khi xa nhau một thời gian tất cả sẽ đổi khác Dung chắc chắn như vậy. Bây giờ tụi mình lo giữ vững công việc làm để khỏi bị đi kinh tế mới là điều quan trọng nhất.

-Ngọc biết và cầu mong cho ông ta thay đổi, nếu vẫn như cũ thì khi về nhà tụi mình cũng ly dị thôi...

Ngọc bắt đầu khóc:

_Dung có tưởng tượng được là anh ta... như thế nào không?

Dung sốt ruột :

-Nói đại đi, có ai đâu mà ngại!

-Anh ta... luộm thuộm quá, Ngọc không chịu nổi!

-Hả, Ngọc nói sao?

-Anh ta... sợ tắm lắm, nghe chưa?

Ngọc lại khóc thổn thức:

-Dung thấy không, sự việc như vậy làm sao mà nói ra cho được nhưng thôi Ngọc cũng có thể chịu đựng được đi, ngoài ra anh ta còn đào hoa quá mức, Ngọc không tưởng tượng nỗi một người không lo cho riêng mình gọn gàng được mà còn lung tung nữa ai mà chịu được, vì thế sau khi sinh thằng cu Tý xong là tụi mình thỏa thuận chia tay nhau, ai ngờ thủ tục chưa xong thì 30/3 tới Dung nghĩ có oan trái không?

Dung trầm ngâm:

-Ra thế, Dung vẫn thường tự hỏi tại sao Ngọc hay có vẻ cô đơn, nhưng Ngọc này, bây giờ tất cả đã đổi khác, anh ta sẽ không còn đào hoa như trước làm Ngọc khổ nữa đâu, sau khi ở trại cải tạo về thì ai cũng lo làm ăn để sống, ráng lên Ngọc cho thằng Tý có ba kẻo tội nghiệp.

Ngọc cười buồn:

-Đành vậy thôi!

Rồi cả hai trôi theo cuộc sống gian khổ, vật lộn với thăng trầm và quên đi tất cả những day dứt của tâm hồn. Rồi chồng Ngọc được trả tự do lúc Dung vẫn còn phải một mình nuôi con. Chồng Ngọc ở Sài gòn và mẹ con Ngọc vẫn ở Đà nẵng. Ngọc vẫn lui tới với mẹ con Dung. Mẹ Ngọc có một hàng sách và Ngọc vẫn thường trông hàng giúp mẹ. Những khi rãnh Dung thường chở con bằng xe đạp ra ngồi tán dóc với Ngọc. Một hôm Dung đến Ngọc đi vắng, mẹ Ngọc bảo Dung:

-Nhờ con giúp bác khuyên con Ngọc đưa con vào Sài gòn với chồng nó, bác nói hoài mà nó không nghe, con nghĩ có phải không, vợ đâu chồng đó...

-Dạ để con nói chuyện với nó, anh Hòa về bao lâu rồi bác, sao không ở đây mà lại vào Sài gòn?

_Bác cũng khổ vì chuyện của vợ chồng nó lắm, tụi nó lình xình với nhau từ trước đến giờ chứ có phải mới đây đâu, bác cứ dỗ nó hoài mà nó vẫn im lặng.

Thấy Ngọc về tới bà cụ lảng ra sau nhà. Dung nói ngay khi Ngọc vừa vào:

-Bao giờ Ngọc và cu Tý đi Sài gòn? Thằng Tý nhớ ba hắn tội nghiệp.

-Ngọc định tháng sau đưa thằng nhỏ vào thăm ba nó trong dịp hè rồi về đi học lại.

-Tại sao không chuyển hẳn vào trong đó cho tiện?

Ngọc thở dài:

_Bà ngoại thằng Tý lại cằn nhằn với Dung chuyện đó phải không? Dung biết không hồi anh ta mới về mình đã mang con vào Sài gòn thăm, mình cũng định là xem tình hình ra sao rồi sống lại như cũ cho yên nhưng anh ta kỳ quá...

-Không lẽ anh ta còn đào hoa như xưa...

-Thì bản tính đâu có bỏ được, thêm vào đó là anh ta vẫn... luộm thuộm như ngày trước. Khi hai mẹ con mình rủ anh ta đi ăn, anh ta khư khư mang cái bị rách trên vai như bán vé số...

_Cái đó cũng thường thôi mà, anh ta mới ở trại cải tạo về chưa quen nếp sống ở ngoài mà thôi, Ngọc để ý làm chi...

-Không được Dung ơi, mình có thành kiến sâu quá rồi nên không gột bỏ được.

Dung thầm trách bạn quá cứng cỏi nhưng không có ý kiến gì thêm khi thấy lòng bạn đã quyết. Rồi Ngọc kết hôn với một đồng nghiệp dạy cùng trường, lúc này chồng cũ của Ngọc đã sang Mỹ theo diện cựu tù nhân chính trị mang theo thằng cu Tý với sự đồng ý của mẹ nó. Ngọc sinh được một đứa con trai với người chồng sau và vẫn đi dạy vẽ như ngày xưa. Mười hai năm sau thằng Tý con của Ngọc đã tốt nghiệp kỹ sư và sống với cha, anh Hòa vẫn còn độc thân. Khi Dung gặp lại Ngọc sau nhiều năm xa cách Ngọc vẫn trẻ đẹp, cô tâm sự với bạn;

-Dung biết không, ba thằng Tý cứ gởi thư năn nỉ Ngọc qua Mỹ sống với ông, ông vẫn còn độc thân chờ mình, thằng Tý cũng muốn mình qua cưới vợ cho nó nhưng nay mình đã có một thằng con với ông sau này nên không biết tính sao, mình đã sinh cho hai ông hai thằng...

Dung nghiêm trang:

-Ngày xưa mình hay khuyên Ngọc nên sống với ba cu Tý nhưng nay nếu Ngọc có hỏi thì mình sẽ nói Ngọc nên ở lại với cha con của thằng cu em. Bây giờ thằng Tý sắp có vợ rồi nó không còn cần mẹ như thằng cu em và ông Hòa biết có đợi chờ Ngọc một cách vô vọng mười mấy năm nay không? Nếu Ngọc bỏ cha con cu em qua Mỹ mà ông ta đã có người bên đó rồi thì cuối đời của Ngọc sẽ lại dỡ dang thôi.

Ngọc trầm ngâm:

-Dung nói rất đúng, mình hết thương ba thằngTý từ lâu rồi mà nay qua đó thì cũng chỉ vì muốn đi Mỹ mà thôi, thôi thì Ngọc sống với cha con thằng cu em cho yên phần cuối đời.

Dung thắc mắc:

-Nói vậy Ngọc không thương ông chồng hiện tại chút nào hay sao?

-Dung nói đúng, từ trước đến nay hầu như mình không hề thương ai, tâm hồn mình thì quá nhạy cảm mà cuộc đời không cho mình có diễm phúc gặp được hạnh phúc thì đành thôi.

Dung bỡ ngỡ nhìn bạn như mới gặp lần đầu trong căn phòng họp của trường ngày Ngọc còn là một cô gái đẹp như trong tranh với nụ cười cô đơn và đôi mắt đẹp làm xao động lòng người. Nàng nghĩ đến tấm phông của Ngọc vẽ cho hoạt cảnh đi chơi chùa Hương cùng những chiếc áo dài trang nhã nghệ thuật và cảm thấy thương bạn dạt dào, Ngọc thật là một nghệ sĩ tài hoa và cô đơn, nàng thầm mong cho tâm hồn bạn dừng chân trong sân ga cuối của đời mình. Khi hai đứa chia tay Dung nói nhỏ vào tai bạn:

-Ba cu em không đào hoa và... luộm thuộm chứ?

Ngọc cười lớn vỗ vào vai Dung:

-Chắc chắn là không đào hoa rồi vì thế mình mới chọn còn về vấn đề kia thì... anh ta quá sạch sẽ ngăn nắp cũng làm khổ mình vậy!

CAO THANH TÂM

Ngày đầu mùa xuân 2007

trở về trang chủ