Đồng Cảm
(Ta không thể ngắt một
bông hoa mà không làm kinh động đến những v́ sao!)
T |
ôi
được gặp chị Băng Thanh một lần.
Chị là một BS đầy sức sống, hoạt bác,
ăn nói duyên dáng, cho tôi cảm giác dễ chịu thân t́nh.
Tuy chưa bao giờ quen biết, một câu nói của chị
làm tôi xúc động, "...Vui quá, gần 40 năm mới
được hít thở không khí tự do, được
gặp bạn bè, được ăn, và nhất là
được nói..." Câu nói lững lơ giữa muôn
vàn chuyện kể nhưng làm ủ rủ trong tôi cả buổi
tiệc vui, vô t́nh nhắc nhỡ nỗi ám ảnh, rằng
gần 40 năm qua gia đ́nh, ba mạ, bạn bè
thương mến... phải khốn khổ sống trong
không khí tù hăm bên nhà. Tôi cảm thấy thương chị từ
đó...
Chỉ
không lâu sau, bàng hoàng nghe Tiếng Ḷng u uẩn của chị
vọng lại từ bên kia bờ đại dương.
Nỗi khắc khoăi của trái tim đau khổ Thổn Thức
giữa đôi bờ sinh tử, tưởng như tiếng
đập ră rời của đôi cánh bướm mong manh từ
một góc vườn, đă gây nên những cơn băo
thương cảm ở nhiều chân trời...
Phải
chăng độc chất tích lũy từ những
năm tháng trầm luân trong cái ao tù hăm đă biến cơ thể
thành những khối u ác tính? Tôi muốn hỏi v́ sao những
người bạn của tôi, những Bác Sĩ hiểu biết
sâu sắc về bệnh tật và con người, lại
dễ dàng bị đốn ngă v́ tật bệnh khi tuổi
c̣n rất trẻ? Những Mai Băng Thanh khí phách tự
tin, những Nguyễn Hoài Nhân uyên bác nhân ái, Đặng
Văn Tuyên ngay thẳng, ĺ lợm...đang phải chiến
đấu cùng thần chết với niềm hi vọng
mong manh...?
Mới
ngày nào sau 75, trên sân bóng rỗ của trường cùng các
anh Trần Tiển Ngạc, Bảo Chủ, Nguyễn Hào, Bửu
Phụng, Nguyễn Văn Việt, Ngô Gia Cuờng, Phan Chánh
Đức,Tôn Thất Miên...Tuyên là một đàn em trẻ
và nhỏ nhất. Đứng bên cạnh các anh Nguyễn
Hào và Tôn Thất Miên, Tuyên có vẻ nhỏ bé trước sự
cao lớn áp đảo của các đàn anh này. Nhưng
không để sự chênh lệch sức vóc khống chế,
Tuyên tả xung hữu đột, ĺ lợm xông xáo...
Nhưng điều tôi thích (và lo) nhất ở Tuyên là khí
phách thẳng thắn, bộc trực. Yêu ai cứ bảo
là yêu, ghét ai cứ bảo là ghét...Dù ai cầm dao dọa giết,
cũng không nói ghét thành yêu (PQ). Đôi khi muốn, nhưng
đă không bao giờ có thể nói với Tuyên, rằng có nhiều
cách giết một Bác Sĩ không cần dao...
Mượn
muỗi ṃng A Sao A Lưới cũng là một cách...
Nghe một
người bạn của Tuyên nói hôm qua Tuyên khóc v́ đau
quá. Ngạc nhiên v́ Tuyên khi nào cũng dấu mọi cơn
đau dù có ghê gớm, khi nào cũng cười v́ không muốn
ai lo và buồn v́ ḿnh. Tôi nghĩ có lẽ giờ cuối
cùng đă đến...Gọi cho Tuyên và nghe tiếng Tuyên
chào vui bên kia đường dây:
...
-
Đau nhiều không?
-
Sơ sơ thôi anh, nhưng hơi ngầy ngật v́ em mới
uống thêm thuốc.
- Thuốc
chi?
- Dạ
morphine. H́ h́...
- Nghe
nói hôm qua em khóc v́ đau quá?
- Mô có.
Hôm qua có đau nhiều hơn một chút...nhưng anh đừng
lo, em ĺ lợm lắm anh T ơi...Khóc chi nỗi...h́ h́...
- Ừ,
anh tin em khi nào cũng khí phách. Đàn ông đổ máu chơ
không rơi lệ...
- Em nhớ
chơ. Hôm qua đau th́ có đau, nhưng chảy nước
mắt chút chút là v́ thấy vợ con lo cho ḿnh quá... Nói rứa
chơ khi mô đau không chịu nỗi nữa th́ em đọc
10 điều luật Hướng Đạo và Bát Nhă Ba La
Mật Đa Tâm Kinh.
- Tốt
quá. Anh cũng cầu nguyện mỗi đêm cho em. Ráng lên.
Nếu có thể sang năm anh rủ Lư Thám Hoa về
thăm...
Giọng
Tuyên bỗng dưng chùng xuống:
- Chắc
không kịp mô anh ơi. Có một vài việc sắp xếp
chưa xong, em chỉ cầu nguyện để được
sống thêm hai tháng nữa...
Rồi
lạc đi, xa xăm:
-
...không biết có được không.
Rồi
bừng lên sôi nỗi:
- Cho em
gửi lời thăm Lư Văn Kim, à quên, Lư Thám Hoa. Kim phóng
phi đao hay lắm đó, anh T. H́ h́...
Thật
ra, ngoài tính vô thường của cuộc đời, tôi
đă học hỏi được nhiều điều từ
những người như chị Băng Thanh và Tuyên.
Đây là những con người khí phách, không sợ hăi cái
chết, và can đảm chiến đấu để kéo
dài đời sống, chỉ v́ người khác. Và đẹp
hơn, trong cuộc chiến bất cân xứng ấy, miệng
luôn nỡ nụ cười... cũng chỉ v́ người
khác.
Chị
Băng Thanh và Tuyên xứng đáng để tôi ngă nón.
Tôi cũng
xin phép được viết vài gịng về một người
bạn khác. Hắn sẽ không thích. Nhưng tôi chỉ xin
phép quư Thầy Cô và quư anh chị em là đủ. V́ thân hắn
tuy đang nằm hồi sức cấp cứu, nhưng hồn
đang không biết ở đâu.
Hắn
trên tôi một lớp, nhưng một biến cố làm hắn
tụt xuống lớp tôi, và cùng tổ. Dù có khuôn mặt
đẹp và đôi mắt sáng, tôi không để ư hắn
mấy v́ dáng dấp nho nhă thư sinh, và quá khép kín của hắn.
Tôi thủa ấy lại không hứng thú với mấy tay
có vẻ mọt sách. Ở một buổi học tổ
chính trị chán phèo khoăng năm 75-76 ǵ đó, trong khi một
tay sinh viên cán bộ (h́nh như là một sĩ quan bộ
đội được đưa về học YK th́ phải)
đang thao thao nói về t́nh nghĩa anh em ruột thịt
môi hỡ răng lạnh giữa Trung Quốc và Việt
Nam, th́ bỗng dưng tôi bật cười cắt ngang:
- Ba
láp! Nói ba láp. Anh đừng dạy lịch sử ba láp nữa,
chán lắm. Tụi tui đứa mô cũng biết TQ là kẻ
thù truyền kiếp của Việt Nam rồi... Anh về
đọc lại đi...
Dĩ
nhiên là tôi bị anh ta cùng mấy tay 30 dũa thê thảm.
Trong khi một tên đang "lên lớp" tôi, bỗng thấy
hắn đưa tay lên muốn nói. Thấy tên 30 vẫn phớt
lờ, hắn kéo ghế cái rột, rồi to tiếng cắt
ngang:
- Anh T không nói chi sai.
Rồi cũng thao thao một màn lịch sử
từ Hai Bà cho đến Đinh, Lê, Lư, Trần... và hùng hồn
kết luận:
- Anh T không có lỗi chi cả. TQ luôn luôn có
dă tâm xâm lăng VN.
Tôi quen hắn từ dạo đó.
Nếu đời sống có những
người bạn là người Thầy, th́ tôi may mắn
có nhiều người Thầy tốt. Châu Lam Sơn và Nguyễn
Hoài Nhân là hai trong số những người thầy
đó. Trong khi CLS dạy tôi biết tha thứ, th́ NHN dạy
tôi biết ẩn nhẫn và im lặng. Một bữa, hắn
nói với tôi:
- Tau coi cái tướng của mi không sống
ở đây như ri được. Thẳng quá, chặc
một cái găy liền. Muốn sống phải biết che dấu,
ù ĺ, câm, điếc...
- Hèn quá!
- Chịu đựng một chút, học
xong cho bà già vui th́ hèn một chút cũng được
đó chơ...
Rồi hắn cười cười nói
tiếp:
- Nói cho nhiều chơ chỉ cần nhớ
một chữ thôi, Điếc. Không nghe th́ không nói. Tụi hắn nói chi th́ làm như
con trâu thôi, không nghe đàn găy tai trâu à...
Tôi bắt
bẻ hắn:
- Trâu
trâu cục c...Nói th́ hay lắm. Răng bữa trước
không câm cha cái miệng cho yên thân, dám đấu sử với
bộ đội v́ một thằng không quen biết?
- À,
trường hợp ngoại lệ. V́ mi là một con trâu
đặc biệt...
Càng gần gũi, tôi càng phát hiện hắn
có những đức tính đáng quư. Bên dưới cái vơ trầm
tỉnh đến lạnh lùng, ngoài cái đầu sắc
bén, là tấm chân t́nh son sắt với bằng hữu, với
tha nhân. Ăn uống cũng lo cho bạn và người
ăn uống trước. Ngủ cũng lo cho bạn và
người ngủ trước. Thân thư sinh c̣m cơi mà việc
nặng nào cũng dành làm trước…Suốt một thời
gian mấy năm dài sau khi tôi bỏ trường, hắn
ghé nhà mỗi ngày như có tôi ở đó, để thăm
khám, lấy huyết áp, nói chuyện cho ba mạ tôi đỡ
buồn. Không thể trở lại Huế, một hôm tôi nhờ
một bạn thường ra vô Saigon, thay v́ nhắn lời
cám ơn, tôi đă hỏi một câu cực kỳ xuẩn
ngốc, ngày nào cũng tới với hai ông bà già không thấy
chán sao. Hắn nhắn trả lời, t́nh thương sẽ
làm cho mọi công việc trở nên hứng thú. Tôi đă
không có cơ hội để hỏi, rằng hắn
thương tôi hay ông bà già tôi, nhưng khi biết hắn
đi khám “chùa” hoài sau khi ra trường, nhiều khi lại
móc tiền túi (cái túi không mấy sâu) mua thuốc cho bệnh
nhân nghèo, tôi hiểu câu hỏi ấy không c̣n cần thiết
nữa.
Hắn có một cái tật đáng ghét. Coi
trọng nguyên tắc và liêm sĩ quá mức (tôi không chắc
có nên dùng chữ quá mức không?) Biết hắn là một
BS thanh liêm và trong sạch, lại hay giúp người nên rất
nghèo, một hôm tôi gửi ra Huế cho hắn một ít tiền
c̣m. Vậy mà hắn trả lại nguyên si với lời
nhắn, hắn muốn thấy mặt tôi chứ không phải
mấy cái mặt trên những tờ giấy bạc đó.
Người bạn c̣n kể thêm, một hôm ngủ dậy
vắt tay sau gối, thấy cồm cộm một xấp
giấy bạc. Hỏi th́ vợ cho biết chị để
mấy ngàn cho hắn ăn sáng uống café. Vậy mà hắn
buồn và giận chị mất mấy ngày.
Bạn hỏi v́ răng th́ hắn trả
lời, tau cũng là BS mà…
Chị Nguyễn Hoài Nhân thân mến,
Dù biết
chị và Nguyễn Hoài Nhân không muốn, nhưng nếu một
lúc nào t́nh cờ chị đọc được những
gịng chữ này, HĐT xin chị và Nhân tha lỗi. T không bao
giờ muốn xúc phạm ḷng tự trọng, hay sự tôn
nghiêm của nhân cách, như chữ Nhân thường dùng, của
chị và Nhân. Khi chia xẻ một vài điều về
Nhân, mong ước khiêm tốn của T chỉ là để
quư Thầy Cô biết ḿnh đă đào tạo được
một BS tốt và đầy ḷng nhân ái; để quư anh chị
em YKH hiểu ḿnh có một đồng môn có nhân cách đáng
quư. Hi vọng Nhân sẽ mĩm cười lên đường
với món quà quư giá nhất thế gian từ các đồng
môn Y Khoa Huế: T́nh Thương.
Đặng
Văn Tuyên, anh cũng muốn nói với em như vậy.
“Đưa người ta không
đưa sang sông,
Sao nghe tiếng sóng dậy trong ḷng…”
(Quang Dũng)
Hồ Đăng Thuận YKH14.