Bạn hỏi, sau bao thăng trầm, tôi tin tưởng điều gì? Câu hỏi hơi bất ngờ vì câu chuyện đang nói đâu có dính dáng gì. Nhưng biết bạn đang đặt trọn niềm tin nơi một vị thiên chúa, và đang có một đời sống tốt lành, tôi hiểu điều bạn hỏi.

Tôi tin nhân quả là năng lực duy nhất chi phối toàn bộ vận hành vũ trụ và tâm thức. Tôi bây giờ là toàn bộ kết quả của tôi hôm qua. Và ngày mai đã có mặt trong tất cả những gì tôi đang nghĩ và làm hôm nay, bây giờ. Tôi không phủ nhận sự giới hạn, nhỏ nhoi, yếu đuối cuả con người; và cũng không ngạo mạn như lời bạn nói. Tôi chỉ đồng thời không phủ nhận sự hiện hữu của trí tuệ và nội lực tiềm tàng trong mỗi một cá nhân, kẻ có khả năng quyết định và vì thế chịu trách nhiệm.

Mừng nghe bạn với lòng xác tín sâu sắc, rằng sự thưởng phạt công minh từ Đức Chúa Trời giúp đem con người đến với điều tử tế. Mừng khi bạn rất thuyết phục, khi cho Newton nói thay cho Đấng Cứu Rỗi của bạn rằng, “there’s always reaction in every action, with the same magnitude.” Và Ngài sẽ công chính vô tư thưởng phạt con người theo nguyên tắc đó. Tôi chỉ đã góp ý với bạn rằng, điều Newton nói, đúng với niềm tin nhân quả của tôi. Nhưng trong khi nhân quả của Newton có tính máy móc, cơ học, tức thì; quy luật nhân quả mà tôi tin còn có tính sinh học, còn bao hàm yếu tính thời gian. Hạt lúa sẽ cho cây lúa, hạt mít sẽ cho cây mít. Nhưng trong khi lúa chỉ cần vài tháng để đơm bông kết hạt, mít phải cần vài năm để cho trái chín. Tính khoa học của nhân quả mà tôi tin không những giúp giải tỏa những mối nghi trong tư duy, mà còn giúp chúng ta có một cái nhìn sâu sắc, sống động, vi tế, và đúng đắn hơn vào hiện thực cuộc đời. Bạn sẽ không còn hoài nghi sao chỉ gặp điều dữ khi trong đời sống này bạn chỉ làm điều lành. Hay kẻ khác chỉ găp toàn là may mắn. Nói cho cùng, một đời sống trăm năm có đáng gì khi so với vũ trụ bao la đã hằng tỷ tuổi. Khi nói bạn là chủ của Nhân và Quả, tôi chỉ muốn nói nếu bạn là người đã quyết định và hành động, vậy bạn phải là người trách nhiệm cho tất cả những suy nghĩ và hành vi đó. Tương quan nhân quả tuy chằng chịt như một chiếc lưới bao trùm các cõi không-thời, nhưng tác động luôn chính xác, và khách quan. Không phải đấy là sự công bình mà Chúa của bạn tuyên xưng đấy sao?  Nhìn đôi mắt xanh biếc và trong sáng của bạn khi nghe và nói về điều bạn tin, tôi thành thật nghĩ, người bạn học thân mến ngày xưa của tôi đang có một bạn đường tốt. Tôi dặn lòng sẽ nói với nàng điều đó.

Nâng cốc cụng ly sóng sánh màu vang đỏ, bạn lại hỏi tôi có tin vào tình yêu. Bạn ơi, bỗng dưng lại đi hỏi những điều tức cười. Đàn ông không ai đi hỏi nhau những điều này. Rất vớ vẫn! “She’s waiting! rock & roll…or whatever…you can handle it. Make her laugh!” Phong thái và lối nói chuyện khoan hòa, tự tin làm bạn có vẽ là một mục sư hay một nhà truyền giáo, hơn là một kẻ tuyệt vọng. Trong tia mắt âu yếm nhìn nàng, tôi không nghĩ bạn cần một câu trả lời. Just go! And dance through the night! Tôi không muốn hỏi lại cho rõ xem bạn muốn gì qua câu hỏi ấy, dù không biết bạn muốn tôi nói về tình yêu giữa thiên chúa và bạn, tình bằng hữu,  tình yêu tổ quốc, tình yêu quê hương, hay tình yêu đôi lứa…Với mỗi thứ tình, ắt tôi sẽ có những câu trả lời với nhiều mâu thuẫn khác nhau. Không phải tôi vừa nói không lâu trước đây, rằng ngôn ngữ rất giới hạn, đôi khi là chướng ngại, và rất nhiều khi bất lực trong việc diễn tả…nhiều thứ đó sao? Trong tôi đang nghĩ, cái gì làm bạn bỏ hết công việc để theo yêu cầu của nàng, làm một chuyến viễn du không định trước, chỉ mong nàng được vui. Cái gì khiến tôi, cũng như bạn, bỏ hết công việc để cùng bạn và nàng vui chơi hôm nay. Cũng chỉ mong bạn và nàng được vui. Nên tôi đã rất mơ hồ nói với bạn, rằng vơí tôi tình yêu vừa là phương tiện, vừa là cứu cánh. Là hi vọng, là ý nghĩa, là lý do duy nhất của đời sống. Kìa,  đã hơn ba mươi năm nàng không đến vũ trường, hảy cùng nàng quay cuồng vui với vũ điệu Samba. Nàng đang chờ bạn đó.

What? Samba không được? Let do Rock & Roll.

Hồ Đăng Thuận