Yếu mà Mạnh

 

Nguyễn Thanh

 

Cách đây hai năm, sau khi đầu hàng residency, mình bắt đầu đi xin việc làm để kiếm sống. Mình đã trúng tuyển vào làm nhân viên bưu điện với công việc hàng ngày là giao thư, đang được huấn luyện và chuẩn bị đi làm. Ông giáo sư nơi mình đi externship giới thiệu mình đi làm phụ việc ở phòng mạch bác sĩ, mình nhã nhặn từ chối vì việc này đứa amateur như mình không làm được. Ông hỏi mình định làm gì? Mình nhớ khi nói chuyện với mình, ông giáo sư này hay nói ông làm nội trú ở Harvard thì mình cũng đủ trình độ để làm ở đó. Mình trả lời ông rằng mình sắp đi harvest chứ chưa đi Harvard được. Ông cười cay đắng vì không thể giúp được mình nhiều hơn. Với chút kinh nghiệm marketing lúc còn ở Việt Nam, mình nộp đơn vào một vài công ty đang tuyển phụ trách marketing. Lúc phỏng vấn ông sếp công ty mình đang làm bây giờ hỏi mình điểm mạnh là gì? Không thấy mình mạnh gì nữa, trẻ thì không còn trẻ, bằng cấp không có, kinh nghiệm số không, có điểm mạnh mà chỉ vợ mình biết thì nói cũng không giúp ích gì. Bí quá mình đánh nói liều điểm mạnh mình là tiếng Mỹ, ông sếp ôm bụng cười vì nghĩ mình nói giỡn. Ông hỏi rằng mình có đùa không? Mình trả lời ông mình rất nghiêm túc và cần công việc này. Thực ra ông chưa hiểu hết ý mình, ý mình nói điểm mạnh của mình là tiếng Mỹ dở. Ngay cả khi nói đến đó, ông cũng không hiểu. Sau gần hai năm làm việc cùng, có lẽ ông sếp mình cũng đã hiểu một phần nào lợi hại của ưu điểm này.

 

 

 

Ông hỏi thêm rằng điểm yếu gì mình cần khắc phục. Mình thưa với ông hỏi mình câu khác được không, câu này khó quá vì mình có hàng vạn điểm yếu, làm sao khắc phục hết được. Ông mắng mình đi xin việc mà cà rỡn quá, mình thưa rằng nếu không có khuyết điểm thì một thằng đàn ông tuổi như mình ngày làm việc trong phòng hình tròn hơi méo gì đó, tối về ngủ ở phòng nhì chứ không đi lang thang đó đây tìm miếng cơm như mình. Ông thấy mình có lý. Hỏi quanh co một hồi về trình độ, kinh nghiệm, ông hỏi mình có làm được không? Mình trả lời rằng mình thì làm được chứ răng không, nhưng kết quả thì hên xui. Mà kinh nghiệm cuộc đời mình cho thấy may mắn đóng góp phần quan trọng. Những gì mình làm tốt hết sức chưa chắc có kết quả, mà có lúc chỉ chơi cho vui lại được việc. Sự thật đến bây giờ ông thấy mình giỏi hay không cũng không quan trọng bằng mình mang may mắn đến cho công ty.

 

Quay lại phần tiếng Mỹ dở, mình có những dẫn chứng thuyết phục chứng minh cho điểm mạnh này của mình. Vì nói không giỏi tiếng Mỹ như mấy người nói tiếng Mỹ thất bại trước mình, khi làm việc hay nói chuyện với sếp, nhân viên, đồng nghiệp và nhất là khách hàng, mình thường nói ngắn gọn, trọng tâm, không lan man hay nhiều chuyện. Khách hàng thích mình vì mình không làm mất thì giờ họ, họ dễ nhớ những gì mình muốn nói. Lúc đầu mình cũng nghĩ nên nói chuyện nhiều để tạo mối quan hệ. Khi một cô khách hàng nói với mình rằng cô sắp đi nghỉ, mình hỏi đi đâu, với gia đình hả? Không ngờ cô ta cau mặt mắng mình hỏi gì nhiều vậy. Chỉ nên biết thế thôi. Một lần khác, mình đi với một cô nhân viên làm thuyết trình cho khách hàng, ông sếp nghĩ rằng để cô ta giúp mình nói chuyện với số lượng đông khách. Cô ta thấy mình ngoài phần thuyết trình chỉ trả lời ngắn gọn các câu hỏi của khách hàng nên có muốn giúp mình bằng cách nói chuyện bên lề nhiều với khách hàng. Nhưng buổi thuyết trình đó không thành công chỉ tại cô ta nói nhiều quá, không đủ thời gian để đi vào trọng tâm vấn đề. Từ đó mình chỉ đi thuyết trình một mình hay có người đi theo cũng không được nói, vì im lặng có lợi hơn nói. Im lặng là một âm thứ âm thanh đỉnh cao mà trong cõi ta bà này đôi khi là thứ xa xỉ. Nhạc không lời là đỉnh cao của âm nhạc. Một lần mình ngồi nói chuyện với ba người khác cùng một bàn nhậu mà mình để ý cả ba cùng nói một lúc, chỉ một mình mình lắng nghe cả ba người, ba người nói rồi tự cười với lời nói của mình. Tự sướng! Ai cũng biết ngôn ngữ không lời chiếm phần quan trọng trong giao tiếp nhưng ai cũng ham nói. Tất nhiên nếu mình nói đúng đề tài lúc người ta có thời gian thì họ cũng thích thú. Người Mỹ phần nhiều quan tâm đến chính trị nên gần đây thích nói chuyện về chạy đua vào Nhà Trắng. Đây cũng là cơ hội để mình hiểu biết hơn về đề tài này và tạo mối quan hệ tốt hơn với khách hàng. Nhân tiện nói một chút về điểm mạnh và điểm yếu của bác Trâm Đôla.  Bác đã thắng trong cuộc đua mà đa số đều nghĩ bác thua vì bác có quá nhiều điểm yếu. Những điểm này đối với người ủng hộ bác là điểm mạnh của bác. Thế mới khổ? Cuộc đời không biết thế nào là mạnh thế nào là yếu.  Người nhìn từ bên trái là điểm yếu, những người nhìn từ bên phải thành yếu điểm tức là điểm mạnh. Thế mới chết! Nhung khoan vội xét yếu mạnh, hãy chờ xem đã!

 

 

 

Mình nhớ cách đây 20 năm mình làm việc với một vị giáo sư Việt Nam, ông hay tiếp các đoàn bác sĩ đến từ Mỹ và Úc. Mấy ông Mỹ và Úc nói gì ông giáo sư cứ cười cười rồi gật gật. Không biết ông ấy hiểu hay không vì khi ông nói lại với các ông bạn nước ngoài đó, ông chỉ nói những gì ông muốn nói. Kết quả ông xin được bao nhiêu tài trợ trang thiết bị cùng những chuyến đào tạo cho nhân viên ở nước ngoài. Nếu nói tiếng Mỹ giỏi chắc ông tranh cử với bác Trâm Đôla chưa biết ai thắng. Một bà cô họ của mình tiếng Việt không biết đọc, qua Mỹ lúc đã hơn 60 tuổi. Vài năm sau bà về Việt nam với phái đoàn toàn các mục sư Mỹ, hợp tác và giúp đỡ bao nhiêu nhà thờ và con chiên. Mình gặp bà đi với mấy ông mục sư, bà nói tiếng Việt, mấy ông nói tiếng Mỹ mà hiểu nhau cười thật tươi. Mình có để ý thấy nhiều đàn bà Việt Nam lấy chống Mỹ sống với nhau suốt đời. Họ ít giao tiếp bằng ngôn ngữ mà hay, ít gây lộn. Vì ngôn ngữ lời nói chủ yếu để gây lộn, cãi nhau? (Con chim ca hót thơ ngây. Con người nói ít mà gây gổ nhiều. Bùi Giáng) Vì bất đồng ngôn ngữ nên khi cãi nhau cũng không cạn tàu ráo máng như người cùng xứ, muốn làm tổn thương đối phương cũng không được. Hai vợ chồng già cùng làng mình chửi nhau mà gây hận thù nhau cả đời vì lôi cả tên tuổi từng người trong tổ tiên, dòng họ ra mà chửi. Họ rất biết cách chạm vào nỗi đau của người khác, một ưu điểm chết người.

 

Hay không bằng hên, đẹp không bằng độc. Đàm Vĩnh Hưng ca không hay nhưng độc và lạ. Bao nhiêu ca sĩ có giọng hát chuẩn và được đào tạo bài bản nhưng không nổi tiếng bằng. Cô Hari Won nói tiếng Việt lơ lớ như mình nói tiếng Mỹ, không tài cán gì lắm mà nổi như cồn. Nếu cô nói tiếng Việt chuẩn thì có nổi như vậy không? Nghe đâu bây giờ cổ rành tiếng Việt lắm rồi mà vẫn phải cố gắng tập để giữ giọng lơ lớ vậy, chứ thành người Việt thuần chủng thì hết phim. Thật khổ! Đến đây mình lo một ngày tiếng Mỹ mình trở nên giỏi quá thì cũng nguy hiểm cho công việc của mình. Nhưng khỏi lo, có đến kiếp sau chắc cũng không khá hơn được là mấy. Có lần mình đi uống rượu say về cảm thấy rất khó chịu vì muốn ói mà không ói được. Một cô NP gốc Mông gọi điện hỏi mình vài câu hỏi về chẩn đoán bệnh. Mình nói tiếng Mỹ nghe rồi tự ói luôn, một phương thuốc hay vừa được phát minh một cách tình cờ. Mình viết đến đây mà tự cười chịu không được, không biết các bác có nhịn được cười không?

 

Đùa mà thật, thật mà như đùa. Năm ngoái mình và hai thằng con trai xem America Got Talent, một anh chàng cà lăm mà suýt nữa đoạt giải triệu đô Mỹ. Anh ta nói chuyện khôi hài dựa trên sự cà lăm của mình. Nếu anh ta không bị cà lăm thì không thể nào được khán giả thích đến thế. Vấn đề là anh ta biết biến bất lợi thành lợi thế của mình. Đối với bất cứ ngành nghề gì thì lợi thế cạnh tranh là rất quan trọng. Không có gì mặc định cả. Mình nói tiếng Mỹ không giỏi, chưa chắc mình hát tiếng Mỹ không hay bằng người Mỹ. Bác Thương nhà mình là một ví dụ. Nhiều người rất bình thường mà có thể làm người khác thích, như anh chàng bịt miệng ở Got Talent năm nay. Thấy dễ ăn, mình bàn với hai thằng con trai hay năm tới ba đi thi Got Talent kiếm một triệu chơi. Mình cũng bắt chước anh chàng cà lăm, nhưng với mình là nói tiếng Mỹ sai. Mình sẽ soạn nhiều kịch bản vì chương trình tuyển chọn trải qua nhiều vòng. Năm tới các bác nhớ đón xem Got Talent và bầu chọn cho mình nhé. Hy vọng là mình vượt qua vòng gửi xe mới lên TV được. Nguyên liệu cho phần kịch bản của mình là những lỗi mình hay phạm khi nói tiếng Mỹ mà hai thằng con mình hay chơi ba nó. Nhiều từ như milk vs. meal, feet vs. fish, shooting vs. soothing, washing vs. watching, go to Yale vs. go to jail… Phần này cần sự giúp đỡ của các bác nói tiếng Mỹ… dở cỡ như mình. Nhớ nhé, được giải mình sẽ cảm ơn và nhắc tên các bác trên TV để cả nước Mỹ nghe.

 

Mình thấy người Mỹ hay khuyến khích trẻ em hay người yếu hơn là chỉ trích họ. Mình nói tiếng Mỹ dở mà ai cũng khen mình nói hay, hỏi học ở đâu mà giỏi thế. Mình nhớ lại lúc mình ở Việt Nam, đi họp với các đối tác không nói được tiếng Việt, mọi người dùng tiếng Anh. Tụi đó khen mình quá trời bằng tiếng Anh, chỉ có một ông sếp lớn của công ty Việt Nam nói tiếng Việt với mình rằng mình nói có một vài từ sai, từ này từ kia. Mình cười nói với ông rằng tổng thống Mỹ còn nói sai nhiều từ tiếng Mỹ, huống chi mình, hiểu được là may lắm rồi.

 

Các bác nói tiếng Mỹ, tiếng Tây giỏi cứ yên tâm. Ở đây mình hoàn toàn không có ý đồ cổ vũ cho ý kiến ngược lại rằng nói giỏi tiếng Mỹ là điểm yếu. Nếu vậy thì bài viết mình có hay cũng chẳng ai tin hết. Tiếng Mỹ giỏi là chìa khóa để nước Mỹ trở thành một quê hương thứ hai đúng nghĩa, để hòa nhập vào lối sống và văn hóa Mỹ, thấy mình là một phần của đất nước này. Tuy nhiên, nếu tiếng Mỹ không giỏi không đồng nghĩa với thất bại. Cái này chắc nhiều bác ủng hộ mình đây?

 

Mình kể các bác nghe chuyện này vì có liên quan đến lý sự trên. Cách đây mấy năm có người thi USMLE được 99 điểm, mình nhớ một anh bạn nói chuyện với mình ý rằng những người đạt điểm cao về lý thuyết thì không giỏi về lâm sàng và ngược lại. Mình thấy nếu anh ấy nêu đích danh trường hợp mình thì có thể đúng. Còn đưa ra một luận đề như vậy thì không thuyết phục chút nào. Ở Mỹ theo mình hiểu là khi người ta khen ai đó viết hay nói hay không có nghĩa là ý tứ bay bổng, văn thơ lai láng mà là có tính thuyết phục cao với nhiều dữ kiện và dẫn chứng tin cậy. Mình nghe mấy bài phát biểu của lãnh đạo mình ở quê nhà, nói lấy được cả bài dài thòng lòng không có một ý hay thông điệp gì, người nghe đều phải gật gật mà hiểu chết liền. Kiểu trồng cây gì hay nuôi con gì mà một vị lãnh đạo nổi tiếng hay nói. Nói không cần hay mà cần đúng. Hay tức là đúng. Đúng là hay.

 

Forrest Gump sinh ra với trí tuệ dưới trung bình, theo mình đấy cũng là một điểm mạnh của anh ta. Anh ta không đủ thông minh để biết đùa giỡn hay lý sự. Ai chế giễu hay lăng mạ anh ta cũng không màng, chỉ tập trung vào những gì mình làm. Do vậy Gump không bị chi phối bởi nhưng xét đoán, ngờ vực hay đố kỵ. Yêu thương ai cũng hết mình và vô điều kiện. Cuối cùng anh ta cũng có hạnh phúc và thành công với những gì mình làm.

 

Mạnh được yếu thua không phải luôn đúng. Paris, David có thể đánh bại Achilles và Goliath với sức mạnh vô địch. Nếu bạn không mạnh bằng người thì đức khiêm tốn của bạn có thể chinh phục nhiều người khác. Nếu bạn không có khiếu ăn nói thì có thể biết lắng nghe là ưu điểm của bạn. Nếu bạn không cao thì sẽ được người khác cúi xuống khi… hun mình. Khôn quá đôi khi hóa ngu. Thánh nhân hay đãi kẻ khù khờ… như mình.

 

Có tài chớ cậy mình tài

Khù khờ chưa chắc thua ai đừng buồn

 

 

Nguyễn Thanh YKH-29

 

 

 

 

 

 

Tháng 2, 2024

Tháng 1, 2024

Tháng 12, 2023

Tháng 11, 2023

Tháng 10, 2023

Tháng 9, 2023

Tháng 8, 2023

Tháng 7, 2023

Tháng 6, 2023

Tháng 5, 2023

Tháng 4, 2023

Tháng 3, 2023

Tháng 2, 2023

Tháng 1, 2023

Bài viết từ 2021 trở về trước

Bài vở , hình ảnh, dữ liệu đăng trên trang nhà của Y Khoa Huế Hải Ngoại (YKHHN) hoàn toàn có tính thông tin hay giải trí. Nội dung của tất cả bài vở, hình ảnh, và dữ liệu này do tác giả cung cấp, do đó trách nhiệm, không nhất thiết phản ánh quan điểm hay chủ trương của trang nhà YKHHN.
Vì tác quyền của mọi bài vở, hình ảnh, dữ liệu… thuộc về tác giả, mọi trích dịch, trích đăng, sao chép… cần được sự đồng ý của tác giả. Tuy luôn nỗ lực để độc giả được an toàn khi ghé thăm trang nhà YKHHN, chúng tôi không thể bảo đảm là trang nhà này hoàn toàn tránh được các đe dọa nhiễm khuẫn hay các adwares hay malwares… Vì chúng tôi không thể chịu trách nhiệm cho những tổn hại nếu có, xin quý độc giả cẩn trọng làm mọi điều có thể, ví dụ scanning, trước khi muốn sao chép, hoặc/và tải các bài vở từ trang nhà YKHHN xuống máy của quý vị.