ĐI XE ĐÒ HỎA TIỄN

BS Trần quý Trâm

 

                 "Ai về Đại Lộc mà coi

                  Đi xe hỏa tiễn cho đời thêm vui

                  Rằng vui thì thật là vui

                  Đừng mê vui quá cái xui theo liền."

Tháng 6 năm 1977 sau khi lãnh án tù mấy năm ở trại tù Lý bá Sơ An Điềm về, vì tránh đi kinh tế mới vì vợ chồng tôi trói gà không chặt thêm 4 đứa con còn nhỏ làm sao mà lên núi chỗ ma thiêng nước độc nhất là khi gặp cái bệnh sốt rét là đời tàn (những ngày trong trại tù tôi phụ trách về y tế đã ngao ngán về căn bệnh sốt rét, nhất là sốt rét ác tính (pernicious access) tôi đã chịu thua, người tù đã bị là chỉ chờ chết, may mắn lắm mới cứu được 1 người). Tôi xung phong xin Ty Y tế Quảng Nam làm việc bất kể nơi nào, và được BS Hoàng Thao, Trưởng Ty y tế bấy giờ chuyển tôi lên công tác tại bệnh viện Đại Lộc, cũng là một hình thức quản chế tôi (isolation).

Bệnh viện Đại Lộc xa Đà Nẵng khoảng 30 km, xây trên Núi lở, nên còn gọi là bệnh viện Núi lở. Tờ mờ sáng là tôi phải leo Honda chạy một mạch, phải đúng 8 giờ có mặt tại bệnh viện, trễ là mệt với tên chính trị viên ác ôn Phấn đang đứng ngoài cổng BV để canh giờ, tên nầy luôn theo dõi tôi đặc biệt vì tôi là một BS ngụy.

Một ngày cũng như mọi ngày xe bị hư, tôi đi xe ôm lên bến xe đi chuyến xe đò Đà Nẵng – Ái nghĩa, hết xe tốt, tôi đành leo lên chiếc xe đò bao cấp. Xảy ra câu chuyện nhớ đời như sau: Xe bao cấp nầy đa số cải tiến từ xe đò Phi long Tiến lực  hiệu xe Renault của Pháp cũ, một cái thùng đặt sau xe lam bằng sắt cao bằng hai cái thùng phuy treo sau đuôi xe, gọi là xe chạy than hay xe hỏa tiễn, bên trong thùng chứa than củi đốt. Chạy một quãng đường, thằng nhỏ lơ xe dùng một que sắt chọc đám tro cho than tiếp tục cháy. Xe lăn bánh trên đường tiếng máy xe ì ầm tro than rơi vung vãi lách tách ban đêm trời tối như những vệt sao sa. Ban ngày thì tiếng máy xe chạy ầm ầm khói phịt ra nghi ngút. Than văng ra khỏi thùng xe cửa thông không khí văng tung tóe trên mặt đường cháy đỏ rực, vô phúc cho chiếc xe đạp nào cán phải là cháy lốp xe. Xung quanh đường nhiều chỗ vá xe mọc lên để chém chặt mấy chiếc xe đạp do khổ chủ cán phải than đỏ nên bị cháy lốp. Tôi vì tới sau, xe hết chỗ phải bám vào sau xe chỗ thùng than, nóng ơi là nóng, bụi than tấp vào mặt hừng hực thật khó chịu.

 

 

Xe lăn bánh qua khỏi Gò cà bỗng thấy đầu xe nghiêng một bên, chú lơ xe tuổi khoảng 15,16 tuổi, mặt mày non choạch, tóc tai bờm xờm vóc dáng cũng thấy thông minh, đang đeo bên tôi, hốt hoảng nhảy xuống, tay cầm khúc gỗ dùng để canh xe la to:

“Xe bị bể lốp rồi ôn mệ ơi, coi chừng xe lật, ôn mệ giữ chặt xe nghe khôn!”

Nó vừa chạy trước đầu xe vừa hát câu rất ngon lành: “Ôi xương tan máu rơi lòng hận thù ngất trời.” Rồi thêm câu Boléro “đời tôi cô đơn nên xe hư vẫn cô đơn,” bỗng nghe đùng một cái như tiếng sấm nổ, chiếc xe hỏa tiễn bị nổ lốp lăn 2 vòng, tôi may mắn vì bám vào thành xe cũng lăn theo, thôi thì gà vịt trong lồng thoát ra ngoài kêu oang oác, gạo cơm thúng mủng đổ lung tung, mấy bà bán hàng té ngã nghiêng chồng lên nhau kêu la ơi ới! May mắn là không ai bị thương. Về phần tôi bị lăn hai vòng nhưng không bị gì chỉ bị trầy trụa sơ do mấy nồi niêu chén dĩa rớt chồng lên tôi. Chỉ có mặt tôi đen thui vì bị bụi than trông giống như ông Táo. Hú hồn hú vía và lần đầu cũng như lần cuối tôi tởn đến tra đi xe đò hỏa tiễn. Tôi hỏi cậu lơ xe: Ê cậu mi! Tại sao cậu mi hát bài: Ôi xương tan máu rơi lòng hận thù ngất trời của Bộ đội, bộ cậu mi lúc trước đi du kích hả, mi lại ưng tụi tau chết sao mi hát câu ôi xương tan máu rơi hả!

“Đâu có chú! Số là độ ni mấy xe đò hỏa tiễn ni răng mà hắn bị lủng lốp, lật xe dài dài! Người bị thương và chết liên miên  nên cháu tức cảnh sinh tình, hát mấy câu hát bộ đội cho vui! Đợt ni chú hên đó, cháu tên Tuấn, lần sau gặp cháu, cháu bố trí chú ngồi trong xe, trời ngoài lạnh, trong xe ấm lắm, mà cái cảnh chú đứng bám vào xe, con thấy tội làm răng!”

Chuyện đi làm ở bệnh viện, đi xe đò hỏa tiễn bị lật xe, tới tai chính trị viên Phấn, anh nầy cám cảnh làm sao đó, trong kỳ họp đảng ủy bệnh viện, chính trị viên Phấn đề nghị cho tôi vô biên chế nhà nước. Tôi nghe mà cũng không ham, vì mức lương của tôi lên được 60 đồng (mua được 3 lít xăng).

Đ/C Phấn gặp tôi nói: anh cho tôi biết, trong quá trình lý lịch anh có công gì với cách mạng? Tôi nói: Báo cáo anh, khi tôi bị giam trong Kho đạn công an cho tôi giữ chức Tổ trưởng, và Mâm trưởng, khi công tác ở BV mấy anh cho tôi giữ chức Nhà trưởng, và trưởng liên lạc BV và cửa hàng Mậu dịch ở Ái nghĩa. Từng chức vụ đó thôi anh! Đ/C Phấn nói: Mấy chức đó cũng không phải có công trạng gì, thôi được để chúng tôi cứu xét! Khi được vô biên chế tôi cũng mệt với Đ/C Phấn, vì hắn ta theo dõi tôi vì sao 1 lít xăng 20 đồng, 1 tháng tôi được 60 đồng (3 lít xăng), tiền đâu tôi chạy xe dài dài (hắn nghi: có CIA móc nối, tài trợ tiền tài!) 

Sau nầy tôi có gặp Tuấn một lần, lúc nó đi theo với Ba nó lên Bệnh viện khám bệnh. Thì ra cha nó là Bốn cũng là trung sĩ thuộc tiểu đoàn 79 BĐQ Thượng Đức có về bệnh xá BĐQ ở Non nước khám bệnh mấy lần.

Cách đây 2 năm tôi có về Phước lộc thọ chơi, đi xe đò Hoàng, quả đất tròn thiệt, người tài xế không ai xa lạ chính là Tuấn. Tuấn gặp tôi mừng rỡ kể chuyện cha con vượt biên bao nhiêu là gian khổ, trên xe Tuấn bỏ nhạc Asia cho bà con nghe, tôi nói với Tuấn: sao cậu mi không bỏ bản nhạ: “Ôi xương tan máu rơi của bộ đội cho bà con thưởng thức!” Tuấn cười. – Bây giờ đổi đời rồi chú ơi! Đợt ni con thích nhạc Mễ vì bà xã con ngườ Mễ,  khi nào rảnh cô chú tới thăm gia đình con, ba con nhắc đến chú hoài. Bữa nay chúng con khá lắm!

 Tuấn cười: bữa nay cháu đổi đời rồi chú ơi!

 

Trần quý Trâm