ĐHYK HUẾ TRONG BỐI CẢNH ĐH HUẾ VÀ ĐẤT NƯỚC, 1957-1975.

 

 

Viện Đại Học Huế 1957-1975, số 3 Lê Lợi, Huế. Căn phòng mé phải là nơi họp Hội đồng Viện.

Thưa quí vị quan khách, các thầy cô, các anh chị cựu sinh viên ĐH Huế, các thân hữu.
Tôi xin cám ơn BTC Đại hội kỷ niệm 60 năm ngày thành lập Đại Học Huế dù thì giờ eo hẹp đã dành cho tôi phát biểu, hôm nay, ngày 9 tháng 7 năm 2017 tại thành phố San Jose, Hoa Kỳ, trước một cử tọa đông đúc, tiêu biểu giới trí thức của Huế thời chiến trước năm 1975.
_____

          ĐHYK HUẾ TRONG BỐI CẢNH ĐH HUẾ VÀ ĐẤT NƯỚC, 1957-1975.

I) Vị Trí Đặc Biệt Năm 1957.  Ôn lại những kỷ niệm về các trường Đại Học, đặc biệt ĐHYK Huế trong bối cảnh Đại Học Huế và đất nước, chúng ta hãy trở về với Huế năm 1957, cách nay  đúng 60 năm là một giáp.
Năm 1957 có gì đặc biệt tại Huế, miền Trung và trên toàn cõi đất nước?
Đó là năm thanh bình nhất ở toàn miền Nam kéo dài trong 5, 6 năm sau khi các lực lượng vũ trang giáo phái chống đối đã được bình định trong các năm 1955-1956.
Năm đó 1957, trong cảnh thái bình ổn định, đất nước bắt tay xây dựng và Đại Học Huế đã được thành lập; “cẩm thượng thiêm hoa” trên gấm đã đẹp lại thêm hoa, cùng hai trường Trung Học danh tiếng Đồng Khánh và Khải Định từ lâu của Huế, tiện lợi cho sự học tập lên cao của con em miền Trung từ Quảng Trị vào đến Nam Ngãi, Bình Định và xa hơn nữa.

Năm đó 1957 tôi đang là bác sĩ quân y ở bệnh viện Mang Cá, Huế và từ cuối năm 1959 là bác sĩ tại  bệnh viện Trung ương Huế mà BS Lê Khắc Quyến là giám đốc.
Tôi có duyên may chứng kiến sự thành lập Đại Học Huế năm 1957 và ĐHYK Huế năm 1959.

II) ĐH Huế Và Các Biến Cố Lịch Sử. ĐH Huế ra đời là do sáng kiến của Tổng thống Ngô Đình Diệm, năm 1957. Sự thành lập ĐHYK Huế lại là sáng kiến của Linh mục Viện trưởng Cao Văn Luận, gặp nhiều khó khăn trở ngại mà nếu chậm vượt qua thì trường YKH chắc không kịp chào đời.
Thời đó thật vậy ở miền Trung có 4 biến cố lớn chính trị 1963, 1966 và  quân sự 1968, 1972.

-ĐH Huế là nạn nhân của 2 biến cố chính trị, 1963 chính phủ Ngô Đình Diệm bị lật đổ, và 1964-66 biến động miền Trung khiến Viện bị phân hóa và tan rã lãnh đạo (Dòng Việt 1997 tr.5)
Sự phân chia 3 giai đoạn lịch sử của ĐH Huế dựa trên 2 biến cố chính trị ấy, 1963 và 1966.

-Lịch sử YK Huế khác hẳn, không hề hấn vì chính trị song bị tác hại của 2 biến cố quân sự.
Năm 1968, Tết Mậu Thân các giáo sư người Đức bị thảm sát, ĐHYK Huế mất sự bảo trợ của chính phủ Tây Đức và năm 1972, mùa hè đỏ lửa Quảng Trị, khủng hoảng lãnh đạo, khoa trưởng cũ giải chức, vị tân khoa trưởng thay đổi hướng đi của trường.
Bốn sự kiện này tác động lên vận mệnh khác biệt của ĐHH và trường YKH.
_____

III) ĐHYK Huế Trong Bối Cảnh ĐH Huế. Do sự khác biệt vận mệnh, quan hệ của trường ĐHYK Huế đối với Viện ĐH thay đổi tùy thuộc giai đoạn lịch sử của trường YK dựa trên tình hình đất nước.

1)Giai đoạn 1961-1967.  Quan hệ lỏng lẻo. Ngay từ đầu, trường YKH riêng biệt, được sự bảo trợ của chính phủ Tây Đức thông qua Đại học Freiburg nên Viện không phải lo lắng mà dành mọi quan tâm cho các trường đại học khác. Từ năm 1963 đến 1966  Viện rối rắm, Viện lo việc Viện.
Thời gian này sinh viên các trường Đại học trong Viện thường bãi khóa, xuống đường duy chỉ sinh viên Y khoa là không tham dự.

2)Giai đoạn 1968-1972. Quan hệ căng thẳng. Có sự bất hòa kéo dài nhiều năm, khủng hoảng giữa Viện ĐH và Trường YK do GS Bùi Duy Tâm từ chối rời bỏ chức vụ khoa trưởng mặc dầu ông bận nhiều việc ở  Sài Gòn, ít ra Huế.

3)Giai đoạn 1972-1975. Quan hệ rất tốt. GS Viện trưởng Lê Thanh Minh Châu ngoại giao rộng, khiêm cung, đoàn kết được toàn viện thành một khối. ĐHYK lại có tân khoa trưởng.
Trong bài “Trường YKH và các Khoa Trưởng 1961-1975“ tôi có viết: “Hồi đó Hội đồng Viện họp coi như hàng tuần, gồm Viện Trưởng, Phó Viện Trưởng, năm ông Khoa Trưởng và ông tổng thư ký viện ghi chép biên bản cuộc họp.
Giáo sư Nguyễn Văn Hai, Phó Viện trưởng, Khoa trưởng trường ĐHKH được xem là chiến lược gia của Viện, nắm vững tình hình, mưu thâm trí viễn, phát biểu nhiều nhất.
Giáo sư Nguyễn Sĩ Hải, Khoa trưởng Luật Khoa lớn tuổi nhất, phát biểu nhỏ nhẹ, khôn ngoan, già dặn; các vị khác và tôi (ĐHYK) ít nói hơn ngoại trừ việc liên quan đến Trường.
Ông Viện Trưởng nghe nhiều, cân nhắc lựa lời, tổng hợp và hành xử khôn khéo, mềm dẻo.”
____

IV) Cộng Đồng Đại Học Huế Tại Xứ Người. Đại Học Huế từ cuối năm 1972 vận hành tốt đẹp thì ngày 30/4/1975 ập tới như một cơn sóng thần nhận chìm miền Nam tự do.
Các thầy cô, nhân viên và cựu sinh viên trong hành trình liều mình di tản ra nước ngoài, kẻ còn, người mất, kẻ sống dở chết dở, người gia đình ly tán, song những người số mạng lớn đi thoát, khi lai tỉnh ổn định, vẫn thường tổ chức gặp mặt, ĐHYK Huế thì hàng năm, mỗi lần kéo dài nhiều ngày, ĐH Huế cũng năm lần bảy lượt, tụ họp đông đảo, nối dây thân ái, tổ chức tưng bừng.

Đặc biệt năm 1997 ĐH Huế gặp mặt kỷ niệm 40 năm thành lập ĐHH (1957-1997)
Nhân dịp này nhóm biên tập Đặc San DÒNG VIỆT kỷ niệm 40 năm Viện ĐH Huế có viết: “TỨ THẬP NHI BẤT HOẶC” (40 tuổi đã hiểu được lý sự, không còn mê hoặc), viện ĐHH với tuổi 40... phải còn “HOẶC” nữa... khi đuốc Tự do chưa thắp sáng giữa cố đô để làm thăng hoa tinh thần Dân Tộc. (Dòng Việt 1997, tr. 6 & Đặc san ĐH Huế 2017, tr.16).

Từ năm Đinh Dậu 1957 sáu mươi năm qua, đến năm nay lại Đinh Dậu 2017, ĐH Huế nay tuối đời 60, “LỤC THẬP NHI NHĨ THUẬN” (Khổng Tử) có nghĩa 60 tuổi người khác nói  gì tai nghe đều thuận, đúng thì đồng tình, sai không bực bội.
Tuy nhiên về đại cuộc ĐHH đã chẳng “Bất Hoặc” ở tuổi 40 thì nay không thể “Nhĩ Thuận” ở tuổi 60 khi mà đuốc Tự do vẫn chưa thắp sáng giữa cố đô để làm thăng hoa tinh thần Dân Tộc.

Tôi xin trân trọng cám ơn và kính chào quí vị.

Lê Bá Vận.

 

Đếm ngược kim đng h: BS LBV đang thuyết trình, Bà Huyn Tôn N Quế Hương Trưởng nhóm Phượng V, Houston, Texas, phu nhân c BS NK Nam Anh, ÔB GS T Văn Tài, ÔB GS Nguyn Văn Canh, ÔB GS Lê Thanh Minh Châu, nguyên Viện trưởng ĐH Huế, ÔB GS Đoàn Khoách.

 
(Bài nói chuyện “ĐHYK HUẾ TRONG BỐI CẢNH ĐH HUẾ VÀ ĐẤT NƯỚC, 1957-1975” của BS Lê Bá Vận, nguyên Giáo sư Khoa trưởng trường Đại Học Y Khoa Huế tại Đại hội Kỷ niệm 60 năm thành lập Đại Học Huế, 1957-2017.  San Jose, Ca, Hoa Kỳ ngày 9/7/2017)

 

 

 

 

 

Tháng 2, 2024

Tháng 1, 2024

Tháng 12, 2023

Tháng 11, 2023

Tháng 10, 2023

Tháng 9, 2023

Tháng 8, 2023

Tháng 7, 2023

Tháng 6, 2023

Tháng 5, 2023

Tháng 4, 2023

Tháng 3, 2023

Tháng 2, 2023

Tháng 1, 2023

Bài viết từ 2021 trở về trước

Bài vở , hình ảnh, dữ liệu đăng trên trang nhà của Y Khoa Huế Hải Ngoại (YKHHN) hoàn toàn có tính thông tin hay giải trí. Nội dung của tất cả bài vở, hình ảnh, và dữ liệu này do tác giả cung cấp, do đó trách nhiệm, không nhất thiết phản ánh quan điểm hay chủ trương của trang nhà YKHHN.
Vì tác quyền của mọi bài vở, hình ảnh, dữ liệu… thuộc về tác giả, mọi trích dịch, trích đăng, sao chép… cần được sự đồng ý của tác giả. Tuy luôn nỗ lực để độc giả được an toàn khi ghé thăm trang nhà YKHHN, chúng tôi không thể bảo đảm là trang nhà này hoàn toàn tránh được các đe dọa nhiễm khuẫn hay các adwares hay malwares… Vì chúng tôi không thể chịu trách nhiệm cho những tổn hại nếu có, xin quý độc giả cẩn trọng làm mọi điều có thể, ví dụ scanning, trước khi muốn sao chép, hoặc/và tải các bài vở từ trang nhà YKHHN xuống máy của quý vị.